قیمت نیروگاه خورشیدی خانگی چقدر است؟

این ایده سال‌هاست در دنیا مطرح شده و در اروپا و آمریکا خانه‌های زیادی بخشی از برق خود را با پنل‌های خورشیدی تأمین می‌کنند. در ایران شرایط متفاوت است؛ عواملی مثل تعرفه‌های یارانه‌ای برق، نوسان قیمت تجهیزات و البته شدت و مدت قطعی‌ها، در کنار هزینه نسبتا بالای ساخت نیروگاه خورشیدی خانگی باعث می‌شوند با تردید روبرو شویم و از خودمان بپرسیم این ایده واقعا جواب می‌دهد؟ در پاسخ به این سوال می‌‌توان یک جواب خیلی کوتاه در حد بله داد اما همه چیز ساده نیست.

به گزارش فرارو، از نظر فنی پاسخ مثبت است. بله! شما می‌توانید با نصب یک سیستم کامل خورشیدی، برق مورد نیاز خانه خود را تأمین کرده و در زمان قطعی برق، از انرژی ذخیره‌شده استفاده کنید. این سیستم‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با دریافت نور خورشید، برق تولید می‌کنند یا حتی آن را در باتری‌ها ذخیره کنند تا در مواقع اضطراری قابل استفاده باشد.

اجزای اصلی نیروگاه خورشیدی خانگی؛ از پنل تا باتری

برای ایجاد یک سیستم مستقل، به قطعات زیادی نیاز داریم. پنل‌های خورشیدی قلب این سیستم هستند و باید نور خورشید را به برق مستقیم (DC) تبدیل ‌کنند. سپس پای اینورتر وسط می‌آید؛ قطعه‌ای که باید برق DC تولیدی را به برق متناوب (AC) تبدیل ‌کند.

در واقع اینورتر برق 220 ولت را برای مصرف شما آماده می‌کند تا بتوانید از آن برای روشن کردن لوازم خانگی استفاده کنید.

برای ذخیره انرژی تولیدی در طول روز و استفاده از آن در شب یا زمان قطع برق، همچنین به باتری نیاز دارید. خبر بد اینکه باتری‌ها معمولاً پرهزینه‌ترین قسمت سیستم به شمار می‌روند.

در کنار آن باید شارژ کنترلر بخرید. این قطعه، جریان برق ورودی از پنل‌ها به باتری را مدیریت می‌کند تا جلوی آسیب دیدن باتری‌ها را بگیرد و عمر آن‌ها را افزایش دهد. تجهیزات جانبی هم شامل سازه‌های فلزی برای نصب پنل‌ها، کابل‌ها، فیوزها و سایر اتصالات ایمنی می‌شود.

قیمت نیروگاه خورشیدی خانگی چقدر است؛ هزینه نصب پنل خورشیدی

ساخت نیروگاه خورشیدی خانگی همچنین به حدود ۳۰ تا ۴۰ متر مربع فضای آزاد و بدون سایه روی پشت‌بام یا در حیاط نیاز دارد اما اصلی‌ترین مانع برای گسترش پنل خورشیدی خانگی، هزینه اولیه بسیار بالای آن است. بیایید با یک مثال واقعی، هزینه‌ها و صرفه اقتصادی این کار را بررسی کنیم.

فرض کنید یک خانواده ایرانی به طور متوسط روزانه ۱۰ کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند. برای تولید این میزان برق و همچنین ذخیره آن، به یک سیستم با ظرفیت ۳ تا ۵ کیلووات نیاز است.

با در نظر گرفتن نرخ دلار ۹۰ هزار تومان، هزینه‌های تقریبی خرید پنل‌ مورد نیاز یک سیستم ۵ کیلوواتی، حدود ۴۵ تا ۷۲ میلیون تومان (۵۰۰ تا ۸۰۰ دلار به ازای هر کیلووات) خواهد بود.

هزینه اینورتر برای این سیستم، حدود ۴۵ تا ۹۰ میلیون تومان (۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار) تخمین زده می‌شود. ذخیره برق مورد نیاز یک روز (حدود ۱۰ کیلووات ساعت) این سیستم به باتری‌هایی با قیمت حدود ۳۶۰ تا ۷۲۰ میلیون تومان (۴۰۰۰ تا ۸۰۰۰ دلار) نیاز دارد.

شارژ کنترلر و تجهیزات جانبی هم در مجموع حدود ۴۵ تا ۹۰ میلیون تومان (۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار) خرج روی دستمان می‌گذارند.

با یک برآورد محافظه‌کارانه، مجموع هزینه اولیه مورد نیاز راه‌اندازی یک سیستم ۵ کیلوواتی با قابلیت ذخیره‌سازی برق، بین ۴۹۵ تا ۹۷۲ میلیون تومان محاسبه می‌شود که باید سهمی هم بابت اجرت نصب و راه‌اندازی در نظر گرفت.

آیا نصب پنل خورشیدی خانگی مقرون‌به‌صرفه است؟

برای خانواری که ماهانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان قبض برق پرداخت می‌کنند، این سرمایه‌گذاری از نظر اقتصادی اصلا صرفه ندارد چون نرخ برق در ایران یارانه‌ای است.

اگر ماهانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان بابت برق پرداخت می‌کنید، هزینه سالانه شما بین ۲.۴ تا ۳.۶ میلیون تومان است. با تقسیم حداقل هزینه اولیه سیستم (۴۹۵ میلیون تومان) بر حداکثر صرفه‌جویی سالانه (۳.۶ میلیون تومان)، زمان بازگشت سرمایه ساخت نیروگاه خورشیدی خانگی به ۱۳۷ سال می‌رسد که حتی با در فرض افزایش تعرفه‌های برق در سال‌های آینده، باز هم توجیه اقتصادی ندارد.

راه‌حل‌های جایگزین برای مقابله با قطع برق

نیروگاه برقی خانگی در ایران بیشتر برای مکان‌هایی با دسترسی محدود به شبکه برق سراسری (مانند باغ‌ها، ویلاها و مناطق روستایی دورافتاده) یا برای افراد و کسب‌وکارهایی که به پایداری برق برای تجهیزات حساس خود نیاز دارند (مانند سرورها و تجهیزات پزشکی) مناسب است. برای مصارف خانگی شهری، راه‌حل‌های مقرون‌به‌صرفه‌ وجود دارد.

خرید UPS  خانگی، بهترین گزینه است. این دستگاه برای مدت زمان محدود، برق تجهیزات حساس مانند کامپیوتر، مودم و سرورها را در زمان قطع برق تأمین می‌کند. قیمت آن بسیار ارزان‌تر از یک سیستم خورشیدی کامل است و برای مصارف ضروری کفایت می‌کند.

ژنراتورهای بنزینی یا دیزلی نیز می‌توانند برای تأمین برق کل خانه در زمان قطعی استفاده شوند. قیمت اولیه آن‌ها پایین‌تر است هرچند باید از پس پرداخت هزینه سوخت و دردسر نگهداری آنها بربیاید.