از مدارس کپری تا لاکچری؛ بی عدالتی فریاد می زند/ یک مدرسه حتی نیمکت ندارد، دیگری فقط 5 آزمایشگاه دارد!

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، اخیرا فیلمی از یک مدرسه لاکچری در شمال تهران منتشر شده است که پیام های بسیار مهمی برای نظام آموزش و پرورش کشور دارد. مدرسه ای که یکی از گران قیمت ترین تلسکوپ های کشور در آن قرار دارد و دانش آموزانش برای اردو به اروپاگردی می روند. مدرسه ای که پنج آزمایشگاه مجهز دارد و آوردن گوشی و لپ تاپ در آنجا آزاد است. شهریه اش در سال 1401، رقمی بین 170 تا 220 میلیون تومان بود.

هزینه شهریه یک سال درس خواندن در این مدرسه، شاید به اندازه پول پیش یک خانواده مستاجر باشد. سفر خارج از کشور شاید آرزویی باشد که خیلی ها آن را تا آخر عمر با خود خواهند داشت و به آن نمی رسند. دیدن ماه و ستارگان با تلسکوپ شاید آرزویی باشد که خیلی از دانش آموزان هیچ وقت به آن نرسند. حال؛ تبلیغ این مدرسه در فضای مجازی به این شکل می خواهد چه پیامی را منتقل کند؟ در این خصوص با یک کارشناس حوزه آموزش و پرورش به گفت و گو نشستیم.

محمدرضا نیک نژاد، کارشناس آموزش و پرورش در گفت و گو با رکنا به فیلمی که اخیرا در فضای مجازی منتشر شده است واکنش نشان داد و گفت: این فیلم در عین اینکه عجیب و غریب است، واقعیتی است که در کشور جریان دارد. در اینکه این فیلم تبلیغاتی است نیست. در فیلم می بینیم که مدرسه امکانات خوبی دارد و اغواگر است و خانواده هایی با تمکن مالی را تشویق می کند که ثبت نام کنند. چیزی که در فیلم می بینیم، نشان دهنده آن است که این مدرسه حتی بالاتر از استانداردهای کیفی آموزشی در جهان است. حتی مدارس فنلاند که آموزش و پرورش قوی دارد هم چنین ویژگی هایی را ندارند. ما نمی دانیم؛ شاید این مدرسه می خواهد با آن رصدخانه و آزمایشگاه هایش دانشمند پرورش دهد!

این کارشناس آموزش و پرورش گفت: اما متاسفانه واقعیتِ آموزش و پرورش ما این نیست. دست های آشکار و پنهانی وجود دارد که آموزش پولی را مهم و قوی و آموزش دولتی را ضعیف جلوه می دهد. این روند در دولت فعلی نه تنها کاهش پیدا نکرده؛ بلکه گسترش هم داشته است.

محمدرضا نیک نژاد تاکید کرد: این مدرسه خیلی خوب است و ای کاش همه مدارس کشور اینگونه بودند ولی واقعیت این است که مدارس دولتی کشور، در جزئی ترین نیازهای آموزشی اندرخم یک کوچه مانده اند. سه بحران کیفیت، عدالت و مشروعیت در آموزش و پرورش بیداد می کند. مهم ترین آن هم بحران عدالت است که خیلی گسترش پیدا کرده است. در عین حال که این مدرسه را داریم، مدرسه های کپری، فرسوده، ناایمن و یک میلیون نفر بازمانده از تحصیل و... را داریم.

وی تاکید کرد: 98 درصد از بودجه آموزش و پرورش صرف حقوق پرسنل می شود و فقط 2 درصد برای پشتیبانی از مدارس باقی می ماند. مدتهاست سرانه بسیاری از مدارس دولتی پرداخت نشده است؛ که بعضا باعث می شود به مدارس غیردولتی فشار وارد کنند که به مدارسی که وضعیت اقتصادی ضعیف تری دارند پول بدهند.

این کارشناس آموزش و پرورش تاکید کرد: مدارس دولتی، برای یک اردو داخل شهر، حداقل 100 هزار تومان و برای اردوهای خارج از شهر مثلا مشهد، دست کم یک میلیون تومان دریافت می کنند. حال ببینید در این مدرسه لاکچری که دانش آموزان را به اردوی اروپا می برند چقدر پول دریافت می کنند. 

نیک نژاد با اشاره به اینکه عدالت سالهاست در سطوح مختلف فراموش شده است و آموزش نیز از آن مستثنی نیست، گفت: شکاف طبقاتی که موجب شکاف آموزشی می شود، پیامدهای دارد که سایر شکاف ها آن را ندارند. دانش آموز، از کودکی تفاوت های بین خودش و پولداران و همچنین ناتوانی والدینش را می بیند. عقده های سرکوب شده در وجود بچه شکل می گیرد و ممکن است به خانواده فشار وارد کند که چرا من باید به این مدرسه بروم و بقیه به مدارس لاکچری بروند. 

او در ادامه گفت: مدارس دولتی درگیر فقر ساختاری از جمله نرم و افزاری و سخت افزاری هستند. این فشار بر روان بچه ها وارد می شود و به راحتی آنها را رها نمی کند و زمینه های رفتارهای ناهنجار در بزرگسالی را ایجاد می کند. این عقده ها در بزرگسالی خیلی زیاد بروز پیدا می کند و پیامدهای منفی گسترده ای به همراه دارد. لازم است جلوی اینگونه تبلیغات گرفته شود؛ چراکه بخش قابل توجهی از جامعه، حتی از حداقل های زندگی محروم هستند. مهم ترین پیام فیلم این مدرسه لاکچری، چیزی جز عمیق تر شدن شکاف آموزشی و عدالت اجتماعی نبود.

این کارشناس در ادامه با اشاره به تعارض منافع در آموزش و پرورش گفت: تعارض منافع را قبلا هم داشتیم و الان هم در حال گسترش است. کشورهایی مثل ویتنام را می بینیم که اساس حاکمیتی اش کاملا با ما فرق دارد؛ ولی به شدت پیگیر تعارض منافع است و در یک برنامه میان مدت، با این مهم مبارزه می کند. ما نه تنها در این زمینه برخورد قابل توجهی نداریم، بلکه ریشه ماهیت اکثر مدارس غیردولتی به افرادی برمی گردد که درون قدرت هستند و از رانت هایی استفاده می کنند.

وی در پایان با اشاره به سوالی که آخر فیلم از مخاطبان پرسیده شد مبنی بر اینکه «اگر در این مدرسه درس می خواندید چه کاره می شدید؟» گفت: با توجه به شکافی که در قبولی های کنکور ایجاد شده است، می بینیم از 40 نفر اول پذیرفته شده در کنکور، فقط یک نفر در مدرسه دولتی درس خوانده است و این نشان دهنده شکاف کیفی بین مدارس است. این فیلم به وضوح به این موضوع اشاره می کند که اگر در این مدرسه درس بخوانید جزء رتبه های برتر کنکور خواهید شد. این سوال، نکته بسیار مهم و البته ناپسندی را از نبود عدالت آموزشی در ایران به رخ می کشد.