در حاشیه نقشه مهاجرت ایرانی ها چه خبر است؟ / روزگار مهاجران ایرانی

جام جم نوشت: براساس داده های سالنامه مهاجرتی ایران در سال 1401، جمعیت ایرانیان در همه مقاصد اصلی یعنی آمریکا، کانادا، اتحادیه اروپا، بریتانیا، استرالیا و ترکیه به جز آمریکا در سال های اخیر روندی صعودی داشته است.

در میان مقاصد یادشده و از سال 2019 ترکیه به یکی از مقاصد جذاب برای ایرانیان تبدیل شده، به طوری که جمعیت ایرانیان در ترکیه از 2019 تا 2021 بیشتر از جمعیت ایرانیان در اتحادیه اروپا، بریتانیا و استرالیا بوده است.

بسیاری از کسانی که به ترکیه مهاجرت کرده اند در فضای مجازی دلایل خود برای این انتخاب را شباهت فضای زندگی همسایه غربی با ایران، سهولت رفت و آمد، آزادی های اجتماعی، هزینه های پایین زندگی در بسیاری از مناطق این کشور و... عنوان کرده و برخی هم می گویند برای تحصیل راهی ترکیه شده اند.

باتوجه به وزن و جایگاه دانشگاه های ترکیه و قیاس آن با مقاصد مهاجرتی سنتی دانشجویان و نخبگان، یعنی کشورهای غربی، آمارها می گوید وزن مهاجرت هایی که با انگیزه های مربوط به سبک زندگی صورت می گیرد در قیاس با مهاجرت های تحصیلی و شغلی (البته مشاغل نیازمند تحصیلات عالی و تخصص دانشگاهی) افزایش یافته است.

با این حال نمی توان منکر روند نگران کننده خروج نخبگان و مغزها از کشور بود. حسین علی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اوایل خرداد آماری عجیب از مهاجرت کادر درمان اعلام کرد و گفت: در دو سال اخیر نزدیک به 10 هزار پزشک که عمده آنها افراد متخصص و فوق تخصص بوده اند، گواهی گوداستندینگ دریافت کرده اند و این می تواند رشته های تخصصی و فوق تخصصی ما را در سال های آینده از نیروی انسانی خالی کند.

بی ثباتی های اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی، تلاش برای کسب درآمد بیشتر و حفظ ارزش دارایی ها، در دسترس نبودن چشم اندازهای روشن به خصوص در زمینه بهبود وضعیت معیشتی، حرکت به سمت تضمین آینده فرزندان و ایجاد رفاه برای آنان، فعالیت چشمگیر بنگاه های مهاجرتی از طریق رسانه های جدید، جست وجوی راه های دسترسی به سبک زندگی های جدید و... در کنار انگیزه های تحصیلی، شغلی و... از دلایلی است که کارشناسان و صاحب نظران در زمینه دگرگونی های تازه مربوط به حوزه و پدیده مهاجرت در سال های اخیر مورد توجه قرار داده اند.

بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران در نشستی رسانه ای که که دهم مرداد با عنوان بررسی علل مهاجرت نخبگان از کشور برگزار شد، عنوان کرد: 80 درصد ایرانیان مقیم خارج از کشور، تمایل به بازگشت به کشور دارند. در همین حال، براساس آمار اعلامی، نیروهای کلیدی و متخصص 67 درصد شرکت های دانش بنیان، وارد فرآیند مهاجرت شده اند.