سرطان دهانه رحم در کشورهای جهان سوم شایع تر است / لزوم گسترش پاپ اسمیر و واکسیناسیون HPV برای کنترل "سرویکس"

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، امروز در تقویم بین المللی مناسبت های بهداشتی به عنوان «روز جهانی ژنیکوانکولوژی» یعنی « روز جهانی سرطان های زنان » به ثبت رسیده است. البته باید توجه داشت که موضوع سرطان هایی که در خانم ها بیشتر شایع می شود با مساله سرطان های مختص زنان یعنی سرطان هایی که به صورت اختصاصی در بانوان مشاهده می شود و مربوط به دستگاه تناسلی بانوان است، متفاوت است.

به عبارت دیگر، سرطان پستان یک نوع سرطان است که بیشتر در بانوان مشاهده می شود، اما آقایان هم به ندرت به آن مبتلا می شوند، اما بیماری هایی که در دسته «ژنیکوانکولوژی» یا همان سرطان های مختص زنان قرار می گیرند، بیماری هایی هستند که اختصاصا در زنان مشاهده می شوند؛ از جمله این سرطان ها نیز می توان به سرطان رحم (آندومتر)، سرطان دهانه رحم (سرویکس)، سرطان تخمدان، سرطان واژن و سرطان مهبل (وولو) اشاره کرد.

کدام سرطان های زنان شایع تر هستند؟

در همین راستا، دکتر پوریا عادلی، عضو هیات مدیره انجمن علمی سرطان های زنان ایران در گفت و گو با رکنا درباره شایع ترین سرطان های زنان در ایران و جهان توضیح داد: از پنج نوع سرطان مختص، سه نوع شامل سرطان رحم، سرطان دهانه رحم و سرطان تخمدان شایع تر هستند، اما سرطان های واژن و وولو شیوع کمتری دارند و به صورت کلی سرطان های نادری به حساب می آیند.

وی افزود: با توجه به نوع علایم سرطان های مختص زنان، در برخی جوامع از جمله ایران ممکن است به دلیل شرایط فرهنگی موجود، ابتلای یک زن به سرطان های دستگاه تناسلی بانوان با نوعی برچسب زنی همراه باشد و به همین دلیل، در بسیاری از موارد، زنان به دلیل ترس از قضاوت اطرافیان ممکن است علایم ابتلای خود به سرطان های ژنیکوانکولوژی را اعلام نکنند و به همین دلیل، معمولا سرطان های مختص زنان در مراحل پیشرفته آن شناسایی می شود.

این متخصص رادیوانکولوژی تاکید کرد: تفاوت مهم ابتلای خانم ها به سرطان با ابتلای آقایان به این بیماری، این است که دچار شدن یک زن به سرطان صرفا خود بیمار را درگیر نمی کند، بلکه روی تمام خانواده او آثار می گذارد و معمولا ابتلای زنان به سرطان، عوارض اجتماعی و عاطفی بیشتری را برای خانواده ها به همراه دارد.

بانوان علایم ابتلای خود به سرطان های زنان را زودتر اعلام کنند

عادلی با تاکید بر لزوم اعلام زودهنگام علایم سرطان توسط زنان گفت: در حالی سرطان های زنان به دلیل اعلام دیرهنگام علایم توسط بیماران معمولا به صورت پیشرفته در بانوان بروز پیدا می کند که عمدتا انواع سرطان های زنان از جمله سرطان دهانه رحم وقتی به صورت زودهنگام تشخیص داده می شود، کاملا قابل درمان است، اما وقتی این بیماری در یک فرد پیشرفت می کند، احتمال درمان آن کاهش می یابد. بنابراین بهتر است زنان در صورت مشاهده علایم بیماری در خود، آن را زودتر اعلام کنند.

عضو هیات مدیره انجمن علمی سرطان های زنان ایران ادامه داد: یکی از مهمترین راهکارها برای تشخیص به موقع سرطان دهانه رحم، انجام گسترده تست غربالگری این سرطان برای عموم زنان است. تست غربالگری سرطان دهانه رحم پاپ اسمیر نام دارد که اگر به صورت دوره ای برای زنانی که در سن داشتن رابطه جنسی هستند، انجام شود، می تواند به تشخیص زودهنگام این سرطان در بانوان کمک کند.

سرطان دهانه رحم در کشورهای جهان سوم شایع تر است

عادلی با تاکید بر رو به رشد بودن آمار سرطان های زنان در سطح جهان گفت: آمار ابتلا به سرطان های زنان مانند سایر انواع سرطان در سطح جهان رو به رشد است. البته انواع سرطان معمولا در جوامع توسعه یافته یا در حال توسعه بیش از کشورهای توسعه نیافته مشاهده می شود، اما سرطان دهانه رحم (سرویکس) در این زمینه استثناء است، زیرا واکسیناسیون گسترده علیه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می تواند تا حد زیادی مانع ابتلای زنان به سرطان شود و معمولا در کشورهای پیشرفته واکسیناسیون HPV بیشتر انجام می شود و به همین دلیل، آمار ابتلا به این سرطان در کشورهای توسعه یافته کمتر از کشورهای جهان سوم است.

این متخصص رادیوانکولوژی و درمان سرطان های زنان تاکید کرد: ویروس پاپیلومای انسانی یا همان HPV یک ویروس خطرناک است که عمدتا از طریق رابطه جنسی منتقل می شود و عامل اصلی بروز زگیل تناسلی در انسان ها است. این ویروس همچنین مهمترین عامل بروز سرطان دهانه رحم در بانوان است، البته ابتلا ویروس HPV الزاما تنها عامل ابتلای زنان به سرطان دهانه رحم نیست، اما بیشتر موارد سرطان سرویکس با این ویروس مرتبط است.

غربالگری و واکسیناسیون؛ راهکارهای کنترل شیوع سرطان دهانه رحم

عادلی با بیان این که شیوع سرطان دهانه رحم با انجام اقدامات بهداشتی موثر به راحتی قابل کنترل است، عنوان کرد: گسترش غربالگری با استفاده از انجام تست پاپ اسمیر به صورت دوره ای در عموم زنان می تواند به تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم کمک کند و در کاهش شیوع این بیماری و درمان موثرتر افرادی که به آن مبتلا شده اند، نقش داشته باشد. همچنین واکسیناسیون گسترده زنان و مردان علیه ویروس HPV نیز می تواند باعث کنترل محسوس شیوع این ویروس به عنوان عامل اصلی بروز سرطان دهانه رحم شود.

عضو هیات مدیره انجمن علمی سرطان های زنان ایران ادامه داد: ویروس HPV عمدتا از طریق روابط جنسی منتقل می شود و سرعت انتقال آن بسیار بالاست و این در حالی است که استفاده از کاندوم نمی تواند به صورت کامل جلوی انتقال این ویروس را بگیرد. بنابراین علاوه بر واکسیناسیون گسترده HPV که باید توسط دولت انجام شود، خود مردم نیز باید برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس، حتما عفت شخصی در برقراری روابط جنسی را رعایت کنند و از برقراری روابط خارج از خانواده و داشتن روابط جنسی متعدد پرهیز کنند.

وی در ادامه تاکید کرد: اساسا وقتی ویروس HPV وارد بدن می شود، سیستم ایمنی بسیاری از افراد آن را دفع می کند، اما بخش زیادی از افراد هم هستند که سیستم ایمنی آنها در برابر ویروس پاپیلومای انسانی مقاوم نیست و ابتلا به این ویروس می تواند با علایمی نظیر زگیل تناسلی در آنها ظاهر شود. البته الزاما همه افراد مبتلا به ویروس HPV به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی شوند، اما ابتلا به این ویروس می تواند در بسیاری از بانوان باعث ابتلا به سرطان دهانه رحم شود.

ضعف در حوزه پیشگیری و اطلاع رسانی سرطان های زنان

عادلی درباره مهمترین راهکارهای درمان سرطان های زنان توضیح داد: درمان سرطان های مختلف زنان با یکدیگر متفاوت است، اما معمولا این سرطان ها بسته به تشخیص پزشکان متخصص با ترکیبی از روش های جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی درمان می شوند. در این میان خوشبختانه نظام بهداشت و درمان کشور دارای امکانات قابل قبولی برای درمان سرطان های زنان در حوزه شیمی درمانی، رادیوتراپی، جراحی و سایر روش های درمانی است و در شهرهای مختلف کشور نیز توزیع نسبتا مناسبی از امکانات و متخصصان درمان سرطان وجود دارد و عمده مراکز استان ها به حدی از این امکانات بهره مند هستند که بیماران مبتلا به سرطان های مختلف از جمله سرطان های زنان در آنها به موقع درمان می شوند.

وی در پایان تصریح کرد: مهمترین نقص نظام سلامت ما در مساله سرطان های زنان،کمبود امکانات درمانی نیست، بلکه ما در اطلاع رسانی، غربالگری، شناسایی زودهنگام علایم و اجرای برنامه های پیشگیری از شیوع سرطان های زنان نقص داریم. همچنین ما هنوز واکسیناسیون HPV را نیز که می تواند نقش مهمی در کنترل شیوع سرطان دهانه رحم داشته باشد، به صورت عمومی و گسترده انجام نمی دهیم. در این میان اجرای برنامه های پیشگیری، واکسیناسیون و غربالگری برعهده دولت است، اما عموم پزشکان و رسانه ها می توانند نقش مهمی در اطلاع رسانی سرطان های زنان و علایم آن داشته باشند تا احتمال شناسایی زودتر این بیماری ها در افراد مبتلا افزایش یابد و افراد مبتلا سریع تر درمان شوند.