صید مرگبار ماهی با برق در خوزستان / کمبود نیرو و تجهیزات سازمان محیط زیست، مانع مقابله با این نوع صید + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، صابر وطن‌دوست، ماهی شناس، در گفت‌وگو با رکنا با اشاره به شیوع یک روش خطرناک و غیرقانونی صید ماهی در برخی نقاط کشور، به‌ویژه خوزستان، گفت: «متأسفانه روشی به نام صید با برق در این مناطق رواج پیدا کرده است. البته نوعی صید با برق به صورت علمی و کنترل‌شده در جهان و حتی در ایران وجود دارد که توسط محققان انجام می‌شود. این روش با دستگاهی به نام الکتروفیشر یا الکتروفیشینگ و با جریان برق کنترل‌شده صورت می‌گیرد. در تحقیقات، زمانی که لازم است تنوع گونه‌های ماهی یک منطقه بررسی شود، باید ابزاری در اختیار محقق باشد که بتواند همه سایزها و گونه‌ها را صید کند؛ چون بسیاری از گونه‌ها، مانند سگ‌ماهیان که جثه کوچکی دارند، با تورهای معمولی صید نمی‌شوند. در چنین مواقعی از دستگاه الکتروشاک ضعیف استفاده می‌شود که فقط یک شوک ملایم و در محدوده شعاع نهایتاً یک و نیم تا دو متر ایجاد کرده و به ماهی آسیبی نمی‌زند.»

وی افزود: «اما آنچه در خوزستان و برخی مناطق دیگر رخ می‌دهد، شکل مخرب و غیرقانونی این روش است. این افراد از هر نوع باتری که در دسترس‌شان باشد، حتی باتری‌های سنگین خودرو، استفاده می‌کنند و جریان الکتریسیته‌ای بسیار قوی به آب وارد می‌کنند که همه انواع ماهیان را در بر می گیرد. من شخصاً در کارون، شادگان و هورالعظیم موارد متعددی از این اتفاق را مشاهده کرده‌ام. حتی گونه‌های بزرگ و ارزشمند نیز با این روش از چرخه حیات حذف می‌شوند که سبب می شود تعداد گونه ماهی های کوچکتر باقی بمانند و جمعیت آنها به صورت انفجاری زیاد شود.»

به گفته صابر وطن‌دوست، یکی از دلایل استفاده صیادان متخلف از این روش، کم‌هزینه بودن آن است. او همچنین در این خصوص افزود: «تورهای ماهیگیری معمولی انتخابی عمل می‌کنند و بسته به سایز چشمه‌ها، تنها برخی گونه‌ها و اندازه‌ها را به دام می‌اندازند. همچنین تورها به مرور زمان پاره می‌شوند، به آشغال و شاخه گیر می‌کنند یا نیاز به تعویض دارند؛ اما ابزار شوک برقی یک‌بار ساخته شده و بارها استفاده می‌شود و از آن مهم‌تر، هر ماهی در هر اندازه و در هر عمق را صید می‌کند؛ حتی گونه‌هایی که از نظر اقتصادی ارزش چندانی ندارند، مانند سگ‌ماهیان یا گربه‌ماهیان؛ ولی در اکوسیستم اهمیت دارند. در این روش که به صورت غیرعلمی رخ می دهد، شوک واردشده به حدی قوی است که ماهیان پس از رها شدن نیز زنده نمی‌مانند.»

او درباره میزان صید در هر بار استفاده از این روش گفت: «تعداد ماهیان صیدشده بستگی به تراکم ماهی در آن نقطه دارد. صیاد با قایق حرکت می‌کند و هم‌زمان شوک الکتریکی وارد می‌کند و هر چه در مسیر وجود داشته باشد، صید می‌شود. این عدد ثابت نیست و گاهی کم و گاهی بسیار زیاد است.»

وطن‌دوست با اشاره به نقش و تلاش محیط‌زیست برای مقابله با این پدیده، اظهار کرد: «سازمان حفاظت محیط‌زیست و محیط‌بانان پیگیر این موضوع هستند، اما واقعیت این است که کمبود نیرو و امکانات، دست آن‌ها را بسته است. محیط‌بان‌ها فقط با موضوع صید غیرمجاز درگیر نیستند؛ شکار غیرمجاز و ده‌ها چالش محیط‌زیستی دیگر هم وجود دارد که توان و منابعشان را تقسیم می‌کند.»

این ماهی‌شناس در پایان با تأکید بر اهمیت مشارکت جوامع محلی گفت: «در خوزستان و روستاهای اطراف تالاب‌ها و رودخانه‌ها، افراد صاحب‌نفوذی در میان مردم وجود دارند که باید از آنها کمک گرفت. لازم است اثرات زیان‌بار این روش صید برای مردم توضیح داده شود. از نظر شرعی هم باید به این موضوع پرداخت، چون بسیاری از این افراد دیندارند و حلال یا حرام بودن برایشان اهمیت دارد. تنها برخورد قهری پاسخگو نیست و باید در کنار اقدامات قانونی، بر جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی ماجرا نیز کار کرد. مسائل معیشتی نقش مستقیم و مهمی در انتخاب این روش دارد و برای حل آن، باید راهکاری جامع و همه‌جانبه اندیشید.»