شورای امنیت امشب درباره ایران رای گیری می کند

شرق نوشت: چین و روسیه پیش‌نویس اصلاحی قطعنامه‌ای را به شورای امنیت ارائه داده‌اند که اجرای مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را شش ماه به تعویق می‌اندازد. این پیش‌نویس امروز، جمعه، ساعت ۳:۰۰ بعدازظهر به وقت نیویورک (۱۰:۳۰ شب به وقت تهران) به رأی گذاشته می‌شود. در صورت عدم تصویب یا وتو، مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» به‌طور خودکار فعال خواهد شد و تحریم‌ها رأس ساعت ۸:۰۰ شب ۲۸ سپتامبر به وقت نیویورک بازمی‌گردند.

بر اساس مفاد این طرح، در صورت تصویب، اعمال مجدد تحریم‌های شورای امنیت که به‌طور خودکار باید در ۲۸ سپتامبر بازگردد، به اواخر آوریل سال ۲۰۲۶ موکول خواهد شد. چین و روسیه استدلال می‌کنند که این تعویق می‌تواند فرصتی برای حفظ فضای دیپلماتیک و پرهیز از تشدید تنش در خاورمیانه ایجاد کند.

برای تصویب هر قطعنامه در شورای امنیت، دست‌کم ۹ رأی موافق از مجموع ۱۵ عضو لازم است، مشروط به آنکه هیچ‌یک از پنج عضو دائم (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) آن را وتو نکنند. از آنجا که ایالات متحده و متحدان اروپایی بارها بر لزوم اجرای کامل تحریم‌ها علیه تهران تاکید کرده‌اند، سرنوشت این پیش‌نویس در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

اگر پیش‌نویس چین و روسیه نتواند حد نصاب رأی لازم را کسب کند یا توسط یکی از اعضای دائم وتو شود، تحریم‌ها طبق مکانیسم «اسنپ‌بک» از بامداد یکشنبه ۲۸ سپتامبر (۲۰:۰۰ شنبه به وقت نیویورک/ ۰۴:۳۰ بامداد به وقت تهران) به‌طور خودکار بازمی‌گردند. این تحریم‌ها شامل محدودیت‌های گسترده در زمینه تسلیحاتی، مالی و فناوری‌های حساس خواهد بود.

مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) چگونه کار می‌کند؟

اسنپ‌بک بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل طراحی شد؛ همان قطعنامه‌ای که برجام را در سال ۲۰۱۵ تایید کرد. این سازوکار به اعضای برجام امکان می‌دهد در صورت نقض توافق از سوی ایران، همه تحریم‌های پیشین سازمان ملل را بدون نیاز به مذاکره مجدد احیا کنند. بازگشت تحریم‌ها نیازمند رأی‌گیری تازه نیست، بلکه به‌طور خودکار و اجتناب‌ناپذیر اجرا می‌شود مگر آنکه شورای امنیت پیش‌نویس تعویق را تصویب کند.

تحریم‌هایی که بازمی‌گردند

در صورت فعال‌شدن اسنپ‌بک، همه قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت دوباره اجرایی خواهند شد. این شامل:

- تحریم تسلیحاتی کامل علیه ایران، از واردات و صادرات سلاح تا تجهیزات مرتبط.

- محدودیت‌های موشکی شامل ممنوعیت توسعه و آزمایش موشک‌های بالستیک قادر به حمل کلاهک هسته‌ای.

- انسداد مالی و بانکی علیه نهادها و افراد مشخص، مسدود شدن دارایی‌ها و محدودیت شدید در تراکنش‌های بین‌المللی.

- ممنوعیت فناوری‌های حساس در حوزه هسته‌ای، موشکی و صنایع نظامی.

این مجموعه تحریم‌ها پیش‌تر اقتصاد ایران را به شدت تحت فشار قرار داده بود و تعلیق آن در سال ۲۰۱۵ یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برجام محسوب می‌شد.

چشم‌انداز رای‌گیری پیشنهاد چین و روسیه برای تعویق شش‌ماهه تحریم‌ها

با وجود تلاش چین و روسیه برای تصویب تعویق شش‌ماهه، استقبال محدودی از سوی کشورهای غربی صورت گرفته است. دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند در شرایط کنونی، معافیت تازه برای ایران توجیهی ندارد. از همین رو، احتمال زیادی وجود دارد که پیش‌نویس رأی نیاورد یا با وتوی آمریکا و متحدانش مواجه شود. در چنین شرایطی، اسنپ‌بک تقریباً قطعی خواهد بود و از بامداد یکشنبه، ایران بار دیگر با مجموعه‌ای از سخت‌ترین تحریم‌های سازمان ملل روبه‌رو می‌شود.