اولین جراحی دریچه قلب با ربات: بدون شکاف سینه، بدون درد

 این روش جدید توسط دکتر ماریجان کوپریواناک، جراح قلب و قفسه سینه در کلینیک کلیولند، اجرا شد. این ابتکار نخستین استفاده بالینی از تکنیک دسترسی رباتیک ترانس‌سرویکال (از طریق گردن) برای تعویض دریچه آئورت محسوب می‌شود.

در اوایل سال جاری، چهار بیمار این نوع جراحی پیشرفته را تجربه کردند و پس از تنها چند روز از بیمارستان ترخیص شدند. یکی از بیماران توانست تنها یک هفته پس از عمل، فعالیت‌های ورزشی خود را در باشگاه از سر بگیرد.

جراحی بدون درد و شکاف سینه

دکتر کوپریواناک درباره این موفقیت می‌گوید: ما امیدواریم روش جدید بتواند انقلابی ایجاد کرده و کمک کند بیمارانی که نیازمند جراحی تعویض دریچه آئورت هستند، بدون تحمل درد و دوره نقاهت طولانی که در روش‌های سنتی دیده می‌شود، بهبود یابند.

روش‌های قدیمی برای تعویض دریچه آئورت معمولاً نیازمند باز کردن قفسه سینه از طریق شکافتن استخوان جناغ بودند؛ این روش‌ها به دلیل درد زیاد و دوره نقاهت طولانی، چالش‌های زیادی داشتند. روش‌های کمتر تهاجمی مانند مینی-استرنوتومی یا توراکوتومی قدامی راست باعث کاهش آسیب بافتی شده‌اند اما تکنیک جدید با حذف کامل شکاف سینه‌ای، تجربه‌ای متفاوت از درمان ارائه می‌دهد.

در این شیوه نوین، از یک سیستم رباتیک پیشرفته استفاده می‌شود که از طریق برشی کوچک در گردن، وارد بدن شده و امکان دسترسی دقیق به دریچه آئورت فراهم می‌کند. بازوهای رباتیک چند کاره، دید بهتر، کنترل بیشتر و دقت بالاتری در ناحیه معیوب ایجاد می‌کنند. از طریق چندین برش کوچک، جراحی می‌تواند دریچه آسیب‌دیده را خارج کرده و جایگزین مناسب را به راحتی نصب کند.

نکته قابل توجه درباره این جراحی، سرعت بهبودی و کاهش درد پس از عمل است. هر چهار بیمار تجربه درد کمی داشتند که با داروهای معمول مانند استامینوفن و ایبوپروفن کنترل شد. یکی از بیماران تنها سه هفته بعد از جراحی به فعالیت کشاورزی خود بازگشته و دیگری در کمتر از یک هفته دویدن را آغاز کرد.

انقلابی جسورانه در جراحی قلب

این روش جدید بر اساس تجربه قبلی دکتر کوپریواناک در جراحی تیمکتومی ترانس‌سرویکال توسعه یافته که از طریق گردن به حفره قفسه سینه دسترسی پیدا می‌کند. برای طراحی این تکنیک، دکتر ابتدا آن را بر روی حدود ۲۰ بدن آزمایش کرده بود.

در چهار بیمار اولیه، میانگین زمان بستن شریان آئورت در این جراحی حدود ۱۴۰ دقیقه بود؛ بیماران بین ۶۰ تا ۷۴ سال داشتند و اکثر آنها ظرف سه تا چهار روز مرخص شدند. فقط یک بیمار نیاز به ضربان‌ساز پیدا کرد و او نیز روز ششم از بیمارستان ترخیص شد.

دکتر کوپریواناک در ادامه افزود: با افزایش تجربه‌های عملی، در حال اصلاح و تکامل تکنیک‌ها هستیم. اکنون که ایمنی جراحی اثبات شده، تمرکز ما بر کاهش زمان بستن آئورت است. هدف بعدی تیم کاهش این زمان به ۹۰ دقیقه و در مرحله بعد حتی به ۶۰ دقیقه خواهد بود. برای این منظور، طراحی ابزارهایی خاص و بخیه‌هایی تطبیقی با فضای محدود گردن آغاز شده است.

تیم پزشکی امیدوار است در آینده برخی بیماران بتوانند حتی در روز دوم پس از جراحی مرخص شوند؛ این قابلیت می‌تواند عصر تازه‌ای در روند بهبود سریع پس از جراحی ایجاد کند. در حال حاضر، این روش تنها در کلینیک کلیولند انجام می‌شود، اما تحقیقات برای گسترش آن به سایر مراکز تخصصی نیز در حال انجام است.