لزوم بازنگری در نظام آموزش موسیقی کودک /نقدی بر آموزش های سطحی و فضای مجازی

به گزارش رکنا، سومین نشست پژوهشی نمایشگاه موسیقی کودک و نوجوان 1404 با حضور دکتر امیر احمدجوادی، آهنگساز و کارشناس موسیقی کودک و مدرس دانشگاه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد. وی در ابتدای نشست با اشاره به تجربیات خود در عرصه موسیقی کودک گفت: سال‌هاست که در حوزه کودک با رویکردی میان‌رشته‌ای کار می‌کنم و تلاش دارم میان موسیقی، هنر و خلاقیت پیوند برقرار کنم. 

وی با بیان اینکه صرفاً نواختن سازی مانند بلز یا فلوت کافی نیست، چرا که موسیقی فقط تکنیک نیست، توضیح داد: در آغاز این مسیر خانواده‌ها باید آگاه شوند و هم‌زمان به تربیت مربیان متخصص کودک توجه شود، حوزه‌ای که در آن با کمبود مواجه هستیم.

احمدجوادی اظهار داشت: فردی که قرار است موسیقی کودک تدریس کند، باید تحصیلات دانشگاهی مرتبط داشته باشد و در کنار آن تجربه عملی نیز کسب کند. الان در خیلی از آموزشگاه ها، اجراها صرفاً به بازی‌های ریتمیک محدود می‌شوند، بدون آن‌که مربی شناخت درستی از ریتم، ویژگی های شنیداری و درک موسیقایی داشته باشد. چنین فردی نمی‌تواند انتقال‌دهنده خوبی باشد.

وی بر لزوم هدفمند بودن آموزش تأکید کرد و گفت: آموزش مستقیم در موسیقی کودک نباید در اولویت باشد، بلکه باید فرآیند آموزش غیرمستقیم و مبتنی بر تجربه باشد. لازم است در این حوزه زنجیره‌ای منسجم ایجاد شود تا فعالیت‌ها پراکنده نباشند. از دیدگاه او، نخستین قدم، پرورش مربیان زبده کودک است، به نظرم باید رشته‌ای دانشگاهی با سرفصل‌های مشخص برای این موضوع تعریف شود، چرا که کلاس‌های کوتاه‌مدت کنونی کفایت نمی‌کنند و معلوم نیست مربیان تا چه حد در حوزه کودک تجربه دارند.

وی اظهار داشت که شرکت در شش تا ده جلسه کلاس برای ورود به آموزش موسیقی کودک کافی نیست و اگر کسی با چنین پیش‌زمینه‌ای موفق شود، باید برایش دست زد. اما در فضای مجازی این موضوع بسیار پررنگ شده و افراد زیادی بدون صلاحیت در این عرصه فعال هستند. بنابراین لازم است در این فضا غربالگری صورت گیرد و کارشناسان به فکر ساماندهی این وضعیت باشند.

این کارشناس موسیقی کودک با اشاره به اینکه نقش خانواده‌ها در این میان بسیار مهم است، افزود: فضای مجازی با وجود مزایایش، می‌تواند موجب گمراهی خانواده‌ها شود. بسیاری از خانواده‌ها آگاهی کافی ندارند. برای نمونه، در بازدید از غرفه‌های نمایشگاه با خانواده‌هایی مواجه شده که صرف علاقه کودک به پیانو را دلیل کافی برای خرید آن می‌دانند.

احمدجوادی یادآور شد: علاقه تنها برای رفتن به سمت یک ساز و موسیقی کافی نیست، فاکتورهای متعددی باید در نظر گرفته شوند: فیزیک بدن، روان‌شناسی فرد برای انتخاب ساز، استعداد و توانایی کودک، و در نهایت نظر معلم. اگر انتخاب ساز بدون توجه به این موارد انجام شود، کودک پس از مدتی ساز را رها خواهد کرد. بنابراین باید ابتدا بستر آموزشی فراهم شود تا کودک ضمن آموزش تدریجی، با سازها آشنا شود و مسیر یادگیری را گام به گام طی کند.

وی یکی دیگر از چالش های عرصه موسیقی کودک را به روز نبودن شیوه تمرینات و آموزش‌ها به شمار آورد و گفت: اگرچه رپرتوار مشخص است، اما روش‌های تمرین و آموزش باید متنوع، جذاب و مطابق با متدهای روز دنیا باشد. باید متدهای مختلف آموزش موسیقی کودک که در جهان رایج هستند، معرفی و برای خانواده‌ها تبیین شوند تا بتوان آن‌ها را به صورت پکیجی مدون در اختیار مربیان و والدین قرار داد.

وی  در پایان گفت: مسئله‌ای که امروزه با آن مواجه هستیم این است که بسیاری از کودکان ساز را می‌زنند، اما نمی‌نوازند. صدای شفاف و موسیقایی از ساز شنیده نمی‌شود و تنها حجمی از صدا تولید می‌شود. برای رسیدن به نواختن واقعی، باید به آموزش پایه‌ای توجه کرد. در نهایت به نظرم سیستم آموزشی نیاز به بازنگری دارد.