تحول در راهبرد دیپلماتیک ایران؛ از محتاطانه تا واقع‌بینانه
رکنا سیاسی: تحول رویکرد دیپلماتیک ایران از سیاست کنش‌گرایانه به واکنش‌گرایانه واقع‌بینانه، تلاشی برای مدیریت پیچیدگی‌های بین‌المللی است که ضمن حفظ خطوط قرمز، منافع ملی را در اولویت قرار می‌دهد و پیام‌آور ثبات و قدرت در عرصه جهانی است.
ایران پس از بازگشت قطعنامههای شورای امنیت و فعال‌سازی مکانیسم ماشه ، از یک سیاست کنشگری به سیاست واکنشی واقع‌بینانه منتقل شده است. این موضع، اگرچه ممکن است از نظر برخی تحلیلگران به معنای انفعال تلقی شود، اما در واقع تلاشی محتاطانه برای مدیریت معادلات پیچیده بین‌المللی و حفظ منافع ملی و خطوط قرمز کشور است.
به گزارش روزنامه شرق، عراقچی با تأکید بر حفظ حق غنی‌سازی، بررسی پیشنهادهای منصفانه و آماده‌بودن برای گفت‌وگو، نشان داد ایران در این فضای دشوار، نه منفعل است و نه دست خود را از دیپلماسی کوتاه کرده، بلکه با احتیاط و واقع‌بینی، مسیرهای ممکن برای تعامل و حل مسائل بین‌المللی را باز نگه داشته است.
البته روی دیگر سکه هم نشان می‌دهد که در شرایط کنونی، فضای سیاست خارجی ایران با مجموعه‌ای از بحران‌ها و چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی پیچیده شده است؛ از بازگشت قطعنامههای شورای امنیت و فعال‌سازی مکانیسم ماشه گرفته تا تحولات حساس در خاورمیانه و فشارهای چندجانبه از سوی قدرت‌های جهانی. در چنین وضعیتی، ایستادن در موقعیتی که می‌توان آن را «ایستگاه تردید و ابهام» نامید و صرفا به مقام واکنشی یا کنشگری نسبت به معادلات بسنده‌کردن، نه‌تنها با منافع ملی همخوانی ندارد، بلکه از منظر راهبردی نیز منطقی به نظر نمی‌رسد.
سیاست خارجی فعال و ابتکارمحور، نه‌تنها توانایی کشور را در مدیریت معادلات منطقه‌ای و جهانی ارتقا می‌دهد، بلکه پیام‌آور قدرت و ثبات در صحنه بین‌الملل است. انتظار و سکون، در شرایطی که فرصت‌ها و تهدیدها به‌سرعت تغییر می‌کنند، می‌تواند کشور را در موقعیت آسیب‌پذیری قرار دهد و باعث شود تهدیدها به بحران‌های عمیق‌تر بدل شوند. ایران با برخورداری از ظرفیت دیپلماتیک، تجربه تاریخی و شبکه‌های راهبردی منطقه‌ای، توانایی دارد ابتکار عمل را در دست گیرد و وضعیت‌ها را به نفع منافع ملی مدیریت کند. بنابراین، ماندن در حالت انتظار و تردید، نه‌تنها بهره‌گیری از فرصت‌ها را محدود می‌کند، بلکه امکان شکل‌دهی به معادلات را از تهران سلب می‌کند؛ نکته‌ای که ضرورت دارد در تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی همواره مورد توجه و بازنگری قرار گیرد.
ارسال نظر