تأثیر ال‌نینو بر اقتصاد ایران / افزایش هزینه‌ها با بارش‌های سیل‌آسا
شایعه بارش‌های سیل‌آسا با ال‌نینو و Iod مثبت در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، اما بررسی‌های NOAA و هواشناسی ایران نشان می‌دهد که تحت تاثیر لانینا، زمستانی خشک‌تر از نرمال در انتظار کشور است.
اخیراً در محافل اجتماعی و فضای مجازی ایران، شایعاتی مطرح شده است که برخی کارشناسان هواشناسی از وقوع ال‌نینو و دو قطبی مثبت IOD (اقیانوس هند) خبر داده‌اند. طبق اطلاعات سرویس Cansips ، این پدیده‌ها می‌توانند در انتهای زمستان سبب بارش‌های شدید و حتی سیل‌آسا در کشور شوند. این خبر هرچند امیدوارکننده به نظر می‌رسد، اما با بررسی داده‌های دقیق هواشناسی و گزارش‌های معتبر، مشخص شده است که شایعات مذکور فاقد پایه‌های علمی اثبات‌شده هستند. در ادامه، به تحلیل این موضوع با تمرکز بر داده‌های بین‌المللی و پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی ایران می‌پردازیم.
پدیده ال‌نینو چیست؟
ال‌نینو بخشی از نوسانات جوی-اقیانوسی با نام ENSO (ال‌نینو-جنوبی) است که در آن گرمایش غیرمعمولی سطح آب در اقیانوس آرام، به ویژه بخش‌های مرکزی و شرقی رخ می‌دهد. این پدیده اغلب منجر به بارش‌های سنگین در مناطق مختلف از جمله خاورمیانه و ایران می‌شود. در نقطه مقابل آن، پدیده لانینا قرار دارد که معمولاً با خشکی و کاهش بارش همراه است.
وضعیت کنونی نوسانات ENSO
طبق اطلاعات اخیر مرکز CPC وابسته به سازمان NOAA ، در نوامبر ۲۰۲۵ پدیده لانینا همچنان فعال است. دمای سطح آب در اقیانوس آرام (شاخص نیو ۳.۴) به حدود -۰.۵ درجه سلسیوس رسیده که پایین‌تر از حد میانگین معمولی است.
بر اساس پیش‌بینی مدل‌های مختلف، لانینا تا پایان زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۶ (دسامبر تا فوریه) ادامه خواهد داشت و احتمال وقوع ال‌نینو طی این دوره بسیار کم و تقریبا صفر درصد است. تنها از بهار ۲۰۲۶، احتمال تشکیل ال‌نینو به آرامی افزایش یافته و تابستان آینده ممکن است به ۳۰ درصد برسد. گزارش‌هایی از سازمان‌های دیگر، ازجمله WMO ، نیز تاکید دارند که لانینا احتمالاً تا پایان سال ۲۰۲۵ ادامه دارد و وقوع ال‌نینو بسیار نامحتمل است.
تأثیر این شرایط بر ایران چیست؟
در سال‌های گذشته، مانند دوره ۲۰۲۳-۲۰۲۴ ، وقوع ال‌نینو در کشور موجب افزایش بارش‌های شدید و حتی سیلاب‌های مخرب شده است. اما پدیده لانینا معمولاً برعکس عمل کرده و همراه با خشکسالی و کاهش بارش است. بر اساس پیش‌بینی‌های فصلی اخیر، انتظار می‌رود در زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۶، وضعیت بارندگی در ایران کمتر از میانگین باشد و به سمت خشکی تمایل داشته باشد.
در تحلیل‌های سایت mkweather ، مناطق خاورمیانه، از جمله ایران و شبه‌جزیره عربستان، در زمستان خشک‌تر از نرمال پیش‌بینی شده‌اند. همچنین سازمان هواشناسی ایران اعلام کرده است که بارش‌های پاییز و زمستان ۱۴۰۴-۱۴۰۵ در اکثر نقاط کشور، در محدوده متوسط یا پایین‌تر از حد معمول خواهند بود. برای نمونه، در شهر تهران انتظار می‌رود میانگین بارش ژانویه حدود ۳۷ میلی‌متر باشد. این پیش‌بینی‌ها به وضوح نشان‌دهنده عدم احتمال وقوع سیلاب‌های گسترده است.
شایعات موجود در فضای مجازی اغلب بر اساس پست‌های قدیمی و مربوط به سال ۲۰۲۳ شکل گرفته‌اند، زمانی که ال‌نینو فعال بود و بارش‌هایی سنگین مانند ثبت ۲۶۵ میلی‌متر باران در آستارا رخ داد. اما در حال حاضر، ایران تحت تاثیر لانینا قرار دارد که برعکس شرایط ال‌نینو هیچگونه اثر مثبت بارش قابل‌توجهی برای کشور ندارد.
بنابراین، مشخص است که شایعات اخیر بی‌پایه و غیرواقعی هستند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که زمستان پیش رو با بارش‌های عادی تا کمتر از عادی و بدون بروز سیلاب‌های جدی همراه باشد.
ارسال نظر