سلامیان: اگر ریاضیات نبود، خبری هم از گوگل، نتفلیکس و هوش مصنوعی نبود ! / سوال ریاضیات به چه درد می خورد را کنار بگذاریم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سامان سلامیان ، روانشناس و معلم در گفت و گو با رکنا گفت: امروز، روز بزرگداشت محمد بن موسی خوارزمی ، دانشمند ایرانی است که نامش نه‌تنها در ایران، بلکه در تاریخ علم جهان می‌درخشد. او، ریاضیدان، ستاره‌شناس و جغرافیدانی از خطه خوارزم بود که در قرن نهم میلادی با کتاب «الجبر و المقابله» پایه‌گذار علمی شد که امروز قلب تپنده دنیای مدرن است. اما چرا خوارزمی این‌قدر مهم است؟ و چرا باید در روزگار ملی‌گرایی و افتخار به بزرگان ایران‌زمین، نام او را بیش از پیش فریاد بزنیم؟ مهم‌تر از آن، چرا علوم پایه‌ای مثل ریاضی، که خوارزمی پرچم‌دارش بود، گاهی در نگاه غیرمنطقی مردم، به این سوال می‌انجامد که:  مباحثی از ریاضیات در زندگی ما، جایی به کار نیامد و باید از ایشان پرسید که مثلا میتوکندری در زیست‌شناسی یا موازنه شیمیایی و درس شیمی در زندگی روزمره کجا به کار آمد و چرا علوم پایه خصوصا ریاضی، در این سطح تقلیل می‌یابند و مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند؟

خوارزمی و الگوریتم؛ انقلابی که دنیا را ساخت

او در ادامه تاکید کرد: وقتی واژه «الگوریتم» را می‌شنوید، شاید به اپلیکیشن‌های گوشی‌تان یا موتور جست‌وجوی گوگل فکر کنید. اما این کلمه از نام خوارزمی گرفته شده است؛ مردی که با کتاب «حساب الهند» اعداد هندی-عربی را به جهان معرفی کرد و با «الجبر و المقابله» بنیان علم جبر را گذاشت. الگوریتم‌های او امروز در همه‌چیز، از هوش مصنوعی و رمزنگاری بانکی گرفته تا مسیریابی گوگل مپ و پیشنهاد فیلم در نتفلیکس، جریان دارند. بدون خوارزمی، دنیای دیجیتال امروز وجود نداشت.

سلامیان افزود: تصور کنید در حال خرید آنلاین هستید یا از یک اپلیکیشن تاکسی اینترنتی استفاده می‌کنید. این الگوریتم‌های ریاضی هستند که بهترین مسیر را برای شما پیدا می‌کنند، تخفیف‌ها را محاسبه می‌کنند یا حتی امنیت تراکنش‌های بانکی‌تان را تضمین می‌کنند. ریاضی خوارزمی در زندگی روزمره ما نفوذ کرده، اما چرا نام او در کتاب‌های درسی ما فقط در گوشه‌ای از صفحه «مطالعه بیشتر» یا پشت جلد کتاب‌ها گم شده است؟

علوم پایه؛ از میتوکندری تا شیمی، قربانی نگاه غیرمنطقی

این روانشناس و معلم تاکید کرد: اگر بخواهیم غیرمنطقی به علوم پایه نگاه کنیم، موضوعاتی مثل میتوکندری در زیست‌شناسی یا موازنه معادلات شیمیایی هم به همان سرنوشت ریاضی دچار می‌شوند؛ درس‌هایی که به نظر می‌رسد فقط برای امتحان هستند و از زندگی واقعی دورند؛ اما حقیقت این است که میتوکندری، نیروگاه سلول‌های بدن ماست و بدون آن حتی نمی‌توانستیم نفس بکشیم. یا موازنه شیمیایی که از پختن یک کیک در آشپزخانه تا تصفیه آب آشامیدنی در جریان است. بی‌توجهی به این علوم، یعنی نادیده گرفتن ستون‌های زندگی مدرن.

خطر مصادره خوارزمی؛ هشداری برای امروز

سامان سلامیان افزود: متأسفانه، نام خوارزمی و دستاوردهایش در خطر مصادره توسط کشورهای همسایه است، کما اینکه تاریخ نشان داده برخی از بزرگان ایران‌زمین پیش‌تر هم به نام دیگران ثبت شده‌اند. اگر دیر بجنبیم، این افتخار ملی هم ممکن است از دست برود. این روزها که ملی‌گرایی و افتخار به بزرگان ایران‌زمین به‌درستی در سیاست‌های فرهنگی کشور جای گرفته، وقت آن است که خوارزمی را از حاشیه کتاب‌های درسی به متن اصلی بیاوریم. او نه‌تنها یک دانشمند، بلکه نمادی از هویت علمی و فرهنگی ایران است.

آموزش مفهومی؛ راه احیای میراث خوارزمی

وی تاکید کرد: در سرزمین خوارزمی، معلمان باید ریاضی را مفهومی تدریس کنند، نه با روش‌های بازاری و تستی که فقط برای کنکور طراحی شده‌اند. این معلم‌نماها که به جای پرورش ذهن خلاق، دانش‌آموزان را به ماشین حل تست تبدیل می‌کنند، جایی در ایران ندارند. باید به دانش‌آموزان نشان دهیم که ریاضی خوارزمی چگونه دنیای امروز را ساخته است؛ از الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی تا فناوری‌های پیشرفته پزشکی. کتاب‌های درسی باید فصلی ویژه به خوارزمی و دستاوردهایش اختصاص دهند تا نسل جدید بفهمد که او نه‌فقط یک نام، بلکه پایه‌گذار آینده‌ای است که در آن زندگی می‌کنیم.

خوارزمی، افتخار ایران‌زمین

سامان سلامیان، روانشناس و معلم در پایان گفت: روز بزرگداشت خوارزمی فرصتی است برای بازنگری در آموزش علوم پایه و ارج نهادن به میراث علمی ایران. بیایید نام او را از حاشیه به مرکز بیاوریم، از الگوریتم‌هایش برای ساختن آینده‌ای بهتر استفاده کنیم و به جهانیان یادآوری کنیم که خوارزمی، متعلق به ایران است. وقت آن است که با افتخار فریاد بزنیم: در سرزمین خوارزمی، علم و هویت ما یکی است!