پدافند مدنی، سپر آخر در برابر جنگ ترکیبی

دکتر مهدی زارع استاد تمام زمین شناسی اینگونه برای رکنا نوشت: پدافند مدنی یا CIVIL DEFENSE در جنگ به تلاش‌ها سازمان‌یافته‌ای گفته می شود که برای محافظت از غیرنظامیان، به حداقل رساندن آسیب به زیرساخت‌ها و حفظ کارکردهای اجتماعی در درگیری‌های مسلحانه طراحی شده‌اند. اساس پدافند مدنی حفاظت از غیرنظامیان و تاب‌آوری در مواجهه با تهدیدات طبیعی و نظامی است. بدین ترتیب پدافند مدنی فراتر از پدافند غیرعامل PASSIVE DEFENSE است که به طور تخصصی بر تقویت زیرساختهای فیزیکی و سایبری در برابر تهدیدات نظامی و تروریستی متمرکز است.

در پدافند مدنی حفظ نظم و روحیه عمومی، جلوگیری از وحشت، مدیریت حرکات جمعی (تخلیه و هجوم)، پشتیبانی از خدمات اضطراری و حفظ کارکردهای ضروری دولت اهمیت فوق العاده دارد. زمینه‌سازی برای بازسازی سریع پس از جنگ و بازگرداندن زندگی به شرایط عادی از وظایف مهم پدافند مدنی در زمان تجاوز دشمن است. هشدار اولیه با آژیرها، هشدارهای سیار، رادیویی برای آگاه کردن مردم از حملات قریب‌الوقوع هوایی، موشکی، سایبری ، رسانه ای و اطلاع‌رسانی و آموزش عمومی غیرنظامیان در مورد آمادگی، کمک‌های اولیه، اطفاء حریق، تشخیص خطرات، رویه‌های تخلیه و استفاده از پناهگاه‌ها پناهگاه‌های حمله هوایی ، زیرزمین‌ها و اتاق‌های تقویت‌شده به صورت مناطق امن‌تر تعیین‌شده در داخل ساختمان‌ها از کارهای پدافند مدنی است.

پاکسازی آوار و ارزیابی خسارت و پاکسازی مسیرها برای خدمات اورژانس و ارزیابی میزان تخریب، تعمیر تاسیسات اضطراری برای بازسازی سریع خدمات حیاتی مانند آب، برق و ارتباطات در اسرع وقت ، کاهش آسیب‌پذیری با تقویت روحیه اطرافیان و تقویت زیرساخت‌های حیاتی، تنوع‌بخشی به منابع و اجرای اقدامات حفاظتی از قبل، مشارکت در حرکت های داوطلبانه برای پشتیبانی از خدمات اورژانس حرفه‌ای از جنبه های مهم دیگر پدافند مدنی است. آنچه تاکنون از تجاوز رژیم صهیونیستی از جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ به میهن ما مشخص شده نشان می دهد که دشمن با کاربرد سلاح‌های با دقت بالا و برد بلند، پناهگاه‌های سنتی را در برابر ضربات مستقیم کم‌اثرتر کرده و مناطق تهدید بالقوه را گسترش داده است.

همچنین جنگ ترکیبی و حملات سایبری با هدف قرار دادن زیرساخت‌های حیاتی (شبکه‌های برق، ارتباطات) به صورت دیجیتالی و اختلال در تلفن و اینترنت در دستور کار است. جنگ رسانه ای سنگینی از طریق ساماندهی جنگ روانی مدرن اعمال می شود تا از این طریق جنگ اطلاعاتی با اطلاعات نادرست به تضعیف اعتماد عمومی به هشدارها و دستورالعمل‌ها منجر شود و به فروپاشی اجتماعی بیانجامد. پهپادها و مهمات پرسه زن به کار گرفته شده اند که تشخیص و هشدار علیه آنها دشوار است. بیشتر حملات به شهر ها به ویژه شهرهای پرجمعیت ایران چالش‌های مهمی را برای محافظت از غیرنظامیان و زیرساخت‌ها ایجاد کرده است. پدافند مدنی در جنگ جهانی دوم به یک تلاش سازمان‌یافته بزرگ تبدیل شد (مانند نیروهای پدافند حملات هوایی در لندن) و در طول جنگ سرد به دلیل تهدید هسته‌ای تشدید شد.

پدافند مدنی اغلب بخشی از تصویر وسیع‌تری از پدافند جامع است که کل جامعه را در آماده‌سازی و پاسخ به تهدیدات مختلف، از جمله جنگ، به کار می گیرد. پدافند مدنی در ابتدا برای به حداقل رساندن اثرات جنگ طراحی شده بود. اکنون پدافند مدنی یا حفاظت مدنی شامل تلاشهای همه جانیه برای محافظت از شهروندان یک کشور در برابر سوانح طبیعی و انسان ساخت است. این پدافند از اصول مدیریت اضطراری پیروی میکندد: پیشگیری، کاهش ریسک، آمادگی، واکنش به رخداد حمله، تخلیه اضطراری و بازسازی بهتر.