چاه عجایب چه رازی دارد ؟ / چرا باستان‌شناسان این چاه را «چاه عجایب» نامیده‌اند؟

این ساختار قرون وسطایی در حیاط صومعۀ سن پیترو در نزدیکی شهر تاریخی اورویتوی ایتالیا قرار دارد. از همان ابتدای کاوش‌ها، باستان‌شناسان به این چاه لقب «چاه عجایب» دادند زیرا با آثار پرشماری که در آن وجود داشت، برای آن‌ها مانند یک گنجینۀ واقعی به نظر می‌رسید.

در سال ۲۰۲۲، در طول عملیات حفاری، ده‌ها کوزۀ قرون وسطایی و گلدان‌های سرامیکی از این چاه کشف شد که بسیاری از آنها به طرز قابل توجهی سالم مانده بودند.

یک سال بعد، در آگوست سال ۲۰۲۳، پروفسور دانیلو لئونه و تیمش از دانشگاه فوجیا پایان حفاری چاه را اعلام کردند. آن‌ها با کمک موسسه باستان‌شناسی زیرآبی و غارشناسی ایتالیا، به عمق ۱۱ متری زیر آب و گل رسیده بودند و هزاران اثر جدید را به مجموعۀ کشفیاتی که از این چاه به دست آمده بود اضافه کرده بودند.

قدمت بیشتر این قطعات به قرن‌های 13 تا 15 برمی‌گردد، به‌ویژه سرامیک‌های موسوم به مایولیکا با لعاب‌های پر جنب و جوش و زنده‌ای که به صورت لایه‌لایه بر روی سفال قرار گرفته‌اند.

کلیسای سن‌پیترو در واقع فقط آخرین لایه زمانی یک مکان خارق العادۀ باستانی است که اهمیت مذهبی خود را برای بیش از دو هزار سال حفظ کرده است. ریشه‌های این سایت باستانی به مسیحیت اولیه، دوران رومیان، و مهمتر از همه، دوران شکوفایی معبد بزرگ اتروسکی باز می‌گردد.

در این مکان، می‌توان بقایای سه معبد مهم و محوطه‌های مقدس با محراب‌ها را پیدا کرد که نشان‌دهنده عناصر اصلی دین‌داری اتروسکی است. علاوه بر این، بخشی از جاده باستانی اوریتو به بولسنا، حمام‌های رومی، یک گنبد رومی مجلل، عبادتگاه‌های مسیحی، گورستان مربوط به قرن ششم تا هفتم و سرانجام کلیسای سن‌پیترو در این مکان قرار دارد که چاهِ معروف هم مربوط به همین کلیساست.

کشفیات اخیر در «چاه عجایب» شامل یک مصنوع استثنایی نیز بوده است: یک مهر برنزی طلاکاری شده. این مهر ظاهرا برای از بین بردن اعتبارش عمداً به چهار تکه تقسیم شده است، اما وقتی دوباره سرهم می‌شود، تصویر یک حاکم نشسته و نمادهای قدرت را نشان می‌دهد.

بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که این مُهر شاه فیلیپ چهارم فرانسه (1285-1314) است. این پادشاه به خاطر درگیری‌هایش با پاپ بونیفاس هشتم و انحلال فرقۀ شوالیه‌های معبد مشهور است. وجود چنین مهر مهمی در چاهی در حومه سؤالات جالبی را برای مطالعه بیشتر ایجاد می‌کند.

اما چه چیزی باعث شد که بسیاری از این اشیاء دست نخورده از درون چاه سر در بیاورند؟ پاسخ‌ها چند وجهی است. ممکن است برخی از ظروف سفالی به دلیل اشتباهات تولید دور انداخته شده باشند. برخی نیز ممکن است قربانی اقدامات انجام شده برای مبارزه با اپیدمی‌ها، به ویژه مرگ سیاه اواسط قرن چهاردهم شده باشند؛ زیرا در آن زمان هر چیزی که آلوده به نظر می‌رسید دور ریخته می‌شد.

به هر ترتیب این چاه مقطعی از زندگی قرون وسطایی در اوریتو و مناطق اطراف آن را نشان می‌دهد؛ جایی که کشاورزان، گله داران، صنعتگران و مسافران گاه به گاه با هم در تماس بودند. این چاه در حقیقت مانند یک کاتالوگ، یک آرشیو، و یا پنجره به گذشته عمل می‌کند.