استفاده از سنگ رودخانه‌ای برای صرفه جویی در مصرف آب

سنگ رودخانه یکی از مصالح پرکاربرد در معماری ایرانی است. در گذشته با جمع آوری انواع سنگ از طبیعت به ساخت خانه و قلعه و ... میپرداختند. اما امروزه استفاده از سنگ رودخانه (pebble)جنبه لوکس‌تری دارد و بیشتر در ساختمان‌های مجلل و ویلاها استفاده میشود.

در ابتدا به معرفی کامل سنگ رودخانه ای  و گابیون می پردازیم و در ادامه مقاله به تعدادی از کاربردهای انواع سنگ رودخانه (pebble) اشاره می‌کنیم.

قلوه سنگ رودخانه که در انگلیسی به آن Pebble می گویند؛ به یکی از کاراترین مصالح در مکان‌های متنوعی مانند ویلا، پارک‌ها، مناطق گردشگری ، گابیون و ….. تبدیل شده است. اما سوالی که در این جا به ذهن هر انسان دوستدار طبیعتی خطور میکند این است که؛ این حجم از استخراج سنگ رودخانه (Pebble)از بستر رودخانه ها ممکن است! و به طبیعت آسیبی وارد نمی‌کند؟! در ادامه و بعد از معرفی گابیون به این سوال، پاسخ می دهیم.

گابیون یا همان تور سنگ برگرفته از کلمه ی ایتالیایی gabbia و کلمه لاتین cavea به معنی قفس یا سبد بزرگ است.

معمولا گابیون ها به صورت یک سبد بزرگ به شکل های گوناگون و دلخواه ساخته شده و از مواد مختلفی مثل سنگ رودخانه قلوه ای پبل ، بتن، شن و سنگ رودخانه ای و … پر می شوند. امروزه استفاده از  گابیون برای زیبا سازی و طراحی محوطه و جداسازی فضاهای مورد استفاده بسیار همه گیر شده است.

 قلوه سنگ رودخانه ای چیست؟

تا 20 سال قبل در ایران، سنگ رودخانه همان طور که نامش بیان گر ماجراست، از بستر رودخانه ها و دریا جمع آوری می شد. تخته سنگ‌های بزرگ به صورت طبیعی بر اثر باران، ریزش کوه و فرسایش وارد رودخانه شده و با حرکت در بستر آب و تماس ما با یکدیگر، صاف و صیقلی می شوند.

معمولا قلوه ‌سنگ‌های رنگی از رودخانه های شمالی، خاکستری و طوسی از رودخانه های مرکزی و سنگ های سفید از بستر رودخانه های جنوبی برداشت میشوند؛ این برداشت های غیر مجاز به مرور زمان باعث فرسایش خاک، ایجاد سیلاب و … می شود.

روش تولید سنگ رودخانه

قطعه سنگ های مرغوب مانند سنگ مرمر، تخته سنگ سفید و .... از بهترین معادن ایران تهیه و به کارخانه حمل می‌شوند. طی یک فرآیند مهندسی شده به قطعات کوچکترتا 20 سانتی متر تبدیل می گردند و سطح آن‌ها صیقلی و صاف می‌شود. کیفیت رنگ و دوام این سنگ ها در مقابل ضربه و … به معدن اصلی آن ها و همچنین نوع فرآیند فرآوری محصول بستگی دارد. به طوری که سنگ های تولیدی در شرکت های تراز اول ایران مانند افشار کمپانی دارای کیفیت رنگ ثابت در طول زمان خواهند بود و با شستشو بدون هیچ‌گونه موادی  به حالت اول بر میگردند.

موارد استفاده از سنگ های پبل رودخانه ای

• در باغ تالار ها
• رستوران های و سفره خانه‌ها
• در لابه لای درختان برای کاهش تبخیر و رشد علف های هرز
• مسیر آب رودخانه‌های مصنوعی
• کنار استخرها
• آتشدان، شومینه، آلاچیق، روف گاردن
• انواع گابیون که در قبل در مورد گابیون صحبت شد
• انواع صنایع دستی و خطاطی روی سنگ‌های رودخانه صاف
• روف گاردن و خانه باغ‌ها
• گل فروشی ها برای تزئین انواع گلدان و گل
• محوطه سازی ساختمان‌های اداری، مسکونی و برج ها
• استفاده به جای چمن
• در محوطه سازی هتل ها، مجتمع های تجاری،آب نما ها و رودخانه های مصنوعی
• آکواریوم های بزرگ و کوچک و...
• منازل گردشگری و بوم گردی
• معماری داخلی منازل و ویلا ها

توجه شود که استفاده از سنگ‌رودخانه به علت کم‌آبی شدید و تغییر اقلیم به غیر از ایران، در تمام دنیا برای کاهش مصرف آب توصیه شده است. استفاده از سنگ رودخانه به جای چمن از آبیاری این گیاه پرآب بر سالانه هزاران لیتر آب صرفه جویی میشود.

رنگ بندی قلوه سنگ رودخانه ای

برای قلوه سنگ‌های رنگی که در کارخانه‌های فرآوری تولید میشوند، رنگ های متنوعی در بازار یافت می شود. اما رنگ های اصلی که دارای کیفبت مناسب هستند به شرح زیر می باشند:

• سفید
• خاکستری
• مشکی اسید شور
• مرمر سفید
• زرد لیمویی
• قرمز

گابیون چیست؟

گابیون یا همان تور سنگ برگرفته از کلمه ی ایتالیایی gabbia و کلمه لاتین cavea به معنی قفس یا سبد بزرگ است.

معمولا گابیون ها به صورت یک سبد بزرگ به شکل های گوناگون و دلخواه ساخته شده و از مواد مختلفی مثل سنگ پبل ، بتن، شن و سنگ رودخانه ای و … پر می شوند. امروزه استفاده از  گابیون برای زیبا سازی و طراحی محوطه بسیار رواج پیدا کرده است.

روش ساخت گابیون یا گابیون بندی

برای ساخت توری گابیون باید سیم‌های مفتول گالوانیزه را به صورت تار و پود به یکدیگر بافته و سپس از محل اتصال سیم‌ها، آن ها را جوش میدهند. حتما ابعاد چشمه ها را از قبل تعیین کنید. منظور از چشمه، مربع هایی است که محتوای داخل تورسنگ، از آن ها دیده می شوند.

برای ساخت گابیون باید توری را به اندازه ابعاد مورد نظرتان برش دهید و با استفاده از آن‌ها، حجم مورد نظرتان را بسازید و با سیم‌های مخصوص، لبه های کار را به یکدیگر وصل کنید. باز هم برای راحتی کار، تورسنگ های آماده در طرح ها و اندازه های مختلف مطابق با نیازتان را آماده تهیه نمایید.

اگر قصد گابیون بندی برای کف را دارید، حتما از قبل سطح آن را کاملا صاف کرده و تراز نمایید. برای گابیون بندی کف رودخانه، حتما در ابتدا لایروبی کف را انجام دهید.

جنس و مشخصات فنی گابیون

مهم ترین نکته در توری سنگی، نوع سیم مورد استفاده است که باید ویژگی های مشخصی داشته باشد تا  گابیون از استحکام کافی جهت استفاده در هر محیط و با هر کاربردی، برخوردار باشد

سنگ مناسب برای گابیون

در هنگام خرید سنگ برای پر کردن گابیون، توجه به چند نکته، حائز اهمیت است

• اول اینکه ابعاد سنگ انتخابی شما باید بزرگ تر از ابعاد چشمه‌های تور سنگ باشد تا سنگ‌ها از چشمه ها بیرون نریزند
• دومین نکته توجه به شکل و فرم سنگ‌هاست. بهتر است از سنگ‌های خیلی صاف و گرد استفاده نکنید. اگر سنگ ها کمی قوس داشته باشند، به راحتی در یکدیگر قفل می شوند و همین امر مانع از بیرون ریختن سنگ ها و حرکت آن ها درونتوری تور سنگ می شود.
• نکته بعدی توجه به بعد زیبایی کار است. استفاده از سنگ هایی با رنگ تور سنگهای مختلف که به صورت لایه لایه درون تور سنگقرار بگیرند، سنگ های مرمر و شیشه ای که تقریبا شفاف هستند و نور را منعکس می کنند و همچنین استفاده از سنگ‌های بزرگ (عدم استفاده از شن ریزه) باعث می شوند جلوه المان شما دو چندان شود.

انواع استفاده و کاربرد از گابیون ها

همه مدل هایی که برای تور گابیون شد، با اندکی تغییر در سایز و مدل، قابلیت استفاده در

• طراحی داخلی و خارجی ساختمان
• دکوراسیون
• محوطه سازی باغ
•  روف گاردن با تور گابیونی
• آتشدان با تور سنگ
• باربیکیو
• ستون های تزئینی
• حوض و استخر کوچک
• گلدان
• آبنما با تور سنگ