زباله گردان، ژنده پوشان پولدار ! / 75 درصد تفکیک کنندگان غیر مجاز پسماند، تحت امر پیمانکاران بازیافت هستند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سوده نجفی ، عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران ، در گفت و گو با رکنا با اشاره به اینکه وضعیت زباله گردی در تهران به یک بحران بصری و بهداشتی شهر تبدیل شده است، گفت: طی سالیان متعدد، مدیران شهری تنها وعده ساماندهی زباله گردان را داده اند و نتیجه این وعده های بی عمل، به افزایش بحرانی زباله گردی در تهران تبدیل شده است.

وی در ادامه افزود: طی سالیان اخیر، به دلیل شرایط اقتصادی و معیشتی خاص و البته افزایش قابل توجه بهای برخی اقلام پسماند خشک ارزشمند مانند فلزات، پت و پلاستک ، کاغذ و مقوا و...، تفکیک غیر مجاز پسماند توسط عوامل مستقیم و نیز وابسته به پیمانکار بازیافت (حدود 75 درصد) و نهایتاً گروه های متفرقه (حدود 25 درصد)، که از قشرهای مختلف مانند افراد بی خانمان، بیکارها، افاغنه و... تا حتی زنان سرپرست خانوار هستند به صورت گسترده تر در سطح شهر تهران در حال انجام است.

سوده نجفی با اشاره به اینکه چندین سال فرهنگ سازی ، آموزش و دیگر فعالیت های مرتبط در بخش مدیریت بهینه پسماند از قبیل اشاعه موضوع کاهش تولید و تفکیک در مبداء پسماند و یا دفع به موقع پسماند نتیجه درخوری نداشته است، گفت: برآوردهای میدانی حاکی از آن است که تنها یک تا دو درصد از پتانسیل (حدود 30 درصد) پسماند خشک تولید شده به صورت تفکیک در مبداء اصولی و پاک (از طریق خودروهای وانت ملودی دار و غرفه های بازیافت ) جمع آوری و الباقی به شکل غیر مجاز؛ یعنی برداشت از مخازن توسط افراد و گروه های مورد اشاره انجام می شود که قطعاً آلودگی محیط زیست، ایجاد محیط بصری نامناسب، مخاطرات بهداشتی، آسیب به مخازن و غیره را به همراه دارد. 

وی با تاکید بر اینکه با لحاظ شرایط موجود، در کنار ادامه فعالیت های فرهنگی، آموزش و اطلاع رسانی با شیوه های نوین و تاثیر گذار بین گروه های سنی و جنسی مختلف شهروندان و نیز ساماندهی و ارتقاء عملکرد خودروهای وانت ملودی دار و غرف بازیافت، توجه به دو نکته اصلی حائز اهمیت است: اول آنکه پشتیبانی قانونی و حقوقی کافی و بازدارنده بمنظور رعایت تفکیک و دفع اصولی پسماند توسط تولیدکنندگان و البته ممانعت از فعالیت عوامل غیر مجاز تفکیک صورت پذیرد و دوم، تغییر و اصلاح در شیوه ذخیره سازی موقت پسماندها در مخازن و نحوه جمع آوری آن است که قطعاً نتیجه موثری خواهد داشت.

این عضو شورای شهر تهران افزود: زباله گردان فقرای شهر نیستند. تصویر ظاهری زباله گردان باعث شده است که تصور فعالان و شهروندان این باشد که با قشر ضعیف جامعه مواجه هستند؛ در حالیکه درآمد زباله گردان از جمع آوری زباله کم نیست. در حقیقت این افراد ژنده پوشان پولداری هستند که تنها ظاهر شهر را فقر زده و کثیف و دور از بهداشت نشان می دهند.

نجفی در ادامه گفت: مطابق برآوردهای میدانی، حدود 75 درصد از تفکیک کنندگان غیر مجاز پسماند به صورت مستقیم و غیر مستقیم یا وابسته تحت امر شرکت های پیمانکار بازیافت کار می کنند. با لحاظ اینکه در حال حاضر به صورت خوشبینانه و البته نزدیک به واقع نهایتا حدود یک تا دو درصد از پسماند خشک جمع آوری شده توسط پیمانکاران بازیافت از شیوه اصولی و جمع آوری پاک از مبادی تولید بوده مانند جمع آوری از طریق غرفه های بازیافت، خودروهای وانت ملودی دار از منازل، واحدهای تجاری، اداری، مدارس، صنایع و... شکل می گیرد، این شرکت ها جهت دستیابی به سود و پوشش منافع حداکثری و نیز پرداخت مبالغ ماهیانه مبالغ قرارداد که در مزایده برنده شده اند، بر تفکیک غیر مجاز پسماند به هر نحوی تمرکز داشته و سایر فعالیت های اصولی تفکیک در مبداء پسماند را صرفاً جهت نمایش و رفع تکلیف اجرا می کنند.

عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران در ادامه افزود: علی ایحال، این تعارض منافع با برآورد و تحلیل مالی مناسب و آسیب سنجی واقعی قابل رفع بوده و پس از آن با پشتوانه قضایی و حقوقی به خصوص تکیه بر مفاد قانونی قرارداد پیمانکاران بازیافت، راساً می توان حذف تفکیک غیرمجاز پسماند را پیگیری و عملی کرد. در کنار این اقدامات، قطعا حذف فرصت و فضای ایجاد شده جهت تفکیک غیر مجاز پسماند؛ یعنی تغییر اصولی در شیوه دفع موقت و جمع آوری پسماند در سطح شهر به عنوان گزینه اصلی و پایدار مطرح بوده تا با این امر به صورت ریشه ای دست رانت و سودجویان کثیر و فعال در این کار را کوتاه کرد.