18 دسامبر روز جهانی زبان عربی؛ میراث جاودان تمدن اسلامی و پلی به آینده جهان
رکنا: 18 دسامبر، روز جهانی زبان عربی فرصتی برای گرامیداشت یکی از کهنترین زبانهای زنده جهان و تأکید بر جایگاه بیبدیل آن در تمدن اسلامی و ارتباطات جهانی است که با تصویب سازمان ملل اهمیت فرهنگی و تاریخی آن برجسته شده است.
به گزارش رکنا، سازمان ملل متحد با اقدامی تاریخی، روز 18 دسامبر را با عنوان «روز جهانی زبان عربی » تعیین کرد. این تاریخ به دلیل بهرسمیتشناسی زبان عربی بهعنوان یکی از 6 زبان رسمی این نهاد بینالمللی انتخاب شده است.
![]()
این نامگذاری با پیشنهاد مشترک کشورهای مراکش و عربستان سعودی و تصویب در شورای اجرایی یونسکو انجام شد. هدف از این تصمیم، تاکید بر نقش زبان عربی بهعنوان یکی از پایههای تنوع فرهنگی و زبانی در جامعه بشری است.
زبان عربی، که به «زبان ضاد» نیز معروف است، زبان قرآن کریم و سنت نبوی محسوب شده و میراث گرانسنگی از ادبیات و شعر عربی را در دل خود نهفته دارد.
ویژگیهایی همچون تنوع واژگانی، ساختار منسجم و تاریخی پربار، جایگاه برجستهای را برای این زبان در میان زبانهای سامی بهوجود آورده است.
زبان عربی؛ میراث فرهنگ و دین
در حال حاضر، بیش از ۴۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به زبان عربی صحبت میکنند و بیش از یک و نیم میلیارد مسلمان عبادات و مناسک مذهبی خود را با این زبان به جا میآورند.
علاوه بر مسلمانان، سایر ادیان الهی در برخی بخشهای خاورمیانه مراسم دینی خود را نیز به زبان عربی برگزار میکنند.
در گذر تاریخ، زبان عربی بهعنوان زبان علم، فلسفه، هنر و ادبیات در نواحی گستردهای مانند آسیای میانه، خاورمیانه، شمال آفریقا و حتی اندلس ایفای نقش کرده است.
تأثیر فراگیر زبان عربی در جهان
زبان عربی تأثیرات عمیقی بر دیگر زبانهای جهان گذاشته است. شواهد این تأثیر را میتوان در پذیرش هزاران واژه عربی در زبانهایی چون فارسی، ترکی، کردی، آمازیغی، اردو، مالایی، اندونزیایی و آلبانیایی مشاهده کرد.
حتی زبانهای آفریقایی نظیر هوسا، سواحیلی، امهری و سومالیایی و بسیاری از زبانهای اروپایی مانند اسپانیایی، پرتغالی، فرانسوی و مالتی نیز از تأثیرات این زبان بیبهره نماندهاند.
چالشهای زبان عربی در دوران معاصر
با وجود سابقه طولانی و درخشان، زبان عربی امروزه با مشکلاتی روبروست؛ از جمله رقابت شدید با زبانهای خارجی در عرصه آموزش عالی و تحقیقات علمی، گسترش لهجههای محلی بهجای زبان معیار، نیاز به هماهنگی با فناوریهای جدید و کمبود فعالیتهای ترجمه از زبان عربی و به آن.
هدف سازمان ملل از نامگذاری روز جهانی زبان عربی
سازمان ملل هدف اصلی از این نامگذاری را افزایش آگاهی جهانی نسبت به تاریخچه، فرهنگ و اهمیت زبان عربی عنوان کرده است. همچنین این روز بهانهای است برای گرامیداشت اندیشمندان و دانشمندان عرب که نقشی کلیدی در شکلگیری تمدن بشری ایفا کردهاند.
مطابق پیشبینیها، تا سال ۲۰۵۰ تعداد افرادی که به زبان عربی صحبت میکنند، به حدود ۶۴۷ میلیون نفر میرسد، در حالی که جمعیت کل جهان در آن زمان به حدود ۹.۳ میلیارد نفر خواهد رسید.
نقش دین اسلام در تداوم زبان عربی
پیوند نزدیک زبان عربی با قرآن کریم و دین اسلام، به گسترش این زبان کمک شایانی کرده است. گرایش روزافزون افراد به دین اسلام در سراسر جهان موجب شده حضور زبان عربی در عرصههای دینی و فرهنگی انسانها بیش از پیش تقویت شود.
ارسال نظر