آشنایی با انواع میلگرد و کاربردهای آن

 

بتن مقاومت بسیار بالایی به سازه می‌بخشد؛ اما یک عیب بزرگ دارد: بتن مقاومت کششی و چرخشی پایینی دارد. به همین دلیل مهندسان سازه، برای ایجاد مقاومت بیشتر، از لوله‌های فولادی به اسم میلگرد استفاده می‌کنند. میلگرد معمولا براساس مهم‌ترین ویژگی‌ها مثل سایز، استاندارد ساخت، شرکت سازنده و شکل ظاهری، به انواع مختلف تقسیم می‌شود.

اهمیت استفاده از میلگرد در صنعت سازه و ساختمان‌سازی

میلگرد یک پروفیل توپُر با سطح مقطع دایره‌ای است که مقاومت کششی فوق‌العاده‌ای دارد. میلگرد نوعی میله تقویت‌کننده است که در کنار بتن استفاده می‌شود و سازه را در برابر فشار‌های کششی، مقاوم می‌سازد. هرچند بتن یکی از اصلی‌ترین اجزای سازه است و مقاومت بالایی در برابر تنش‌های فشاری دارد، اما این ماده به تنهایی نمی‌تواند ساختمان را از تنش‌های دیگر ایمن سازد. از جمله مزایای میلگرد می‌توان به افزایش طول عمر و شکل‌پذیری سازه اشاره کرد.

شناخت میلگرد براساس استاندارد ایران

جالب است بدانید که در سطح جهان، استانداردهای متفاوتی برای تولید میلگرد وجود دارد. استاندارد DIN، استاندارد ISO، استاندراد GOST، استاندارد JIS، استاندارد BS و استاندراد ASTM مهم‌ترین استانداردهای جهانی برای تولید میلگرد هستند. استانداردهای گفته‌شده در کشورهای مختلف مثل اروپا، روسیه، ژاپن و انگلیس استفاده می‌شوند و هر کشوری متناسب با استاندارد تعیین‌شده، میلگرد را در شکل‌ها و سایزهای مختلف تولید می‌کند.

ایران برای تولید میلگردهای فولادی، با استاندارد INSO3132 فعالیت می‌کند که با توجه به آن، میلگردها به چهار نوع A1، A2، A3 و A4 تقسیم می‌شوند. کارخانه ذوب ‌آهن اصفهان یکی از اولین مجموعه‌هایی است میلگرد را با استاندارد INSO3132 تولید می‌کند.

در ادامه می‌توانید با انواع میلگرد A1، A2، A3 و A4 به صورت مختصر آشنا شوید:

  1. میلگرد A1: میلگرد A1 بدون آج و با سطحی صاف تولید می‌شود. این نوع میلگرد به‌خاطر کربن کمتر، نسبت به سایر میلگردها نرم‌تر بوده و مقاومت کششی پایین‌تری دارد.
  2. میلگرد A2: این نوع میلگرد دارای آج‌هایی به صورت مارپیچ است که از ابتدا تا انتهای میلگرد ادامه پیدا می‌کند. میلگرد نوع A2 کربن بیشتری نسبت به مدل A1 دارد و به همین دلیل انعطاف‌پذیری آن کمتر است. این میلگرد با عنوان میلگرد نیمه خشک (ترد) نیز شناخته می‌شود.
  3. میلگرد A3: میلگرد A3 برای ساختمان‌سازی مناسب است و مقاومت بالایی دارد. این میلگرد با عنوان میلگرد خشک شناخته می‌شود و دارای آج‌های جناقی است. به دلیل کم بودن درصد کربن در این نوع میلگرد و به دنبال آن، کاهش انعطاف‌پذیری، مناسب عملیات جوشکاری نیست.
  4. میلگرد A4: از نظر انعطاف‌پذیری و نرمی، میلگرد A4، کمترین نمره را دارد. این نوع میلگرد آج‌های طولانی در دو طرف دارد، بسیار مقاوم و برای ساختمان‌سازی مناسب است. بسیاری از مهندسان سازه این میلگرد را برای افزایش مقاومت ساختمان انتخاب می‌کنند.

شناخت میلگرد براساس شکل ظاهری

یکی از رایج‌ترین دسته‌بندی‌های پذیرفته‌شده برای شناخت میلگرد، توجه به شکل ظاهری آن است. براساس آن، میلگردها به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

  1. میلگرد ساده: میلگرد ساده یکی از رایج‌ترین میلگردها در صنعت سازه است. این میلگرد نوعی پروفیل توپُر، بدون آج و کاملا صاف است که معمولا در سایز ۶ تا ۲۰ میلی‌متر تولید می‌شود. بین انواع مختلف میلگرد، میلگرد ساده مقدار کربن کمتر و انعطاف‌پذیری بالاتری دارد و در سازه‌های بتن آرمه‌ای، شفت‌های صنعتی و نما استفاده می‌شود. کارخانه‌هایی مثل کارخانه آیین صنعت و کارخانه نطنز، میلگرد ساده را با استانداردهای شناخته‌شده، تولید می‌کنند.
  2. میلگرد آجدار: میلگرد آجدار دارای آج‌هایی روی بدنه است و در صنعت ساختمان‌سازی استفاده گسترده‌ای دارد. این آج‌ها به چسبندگی بهتر بتن و میلگرد کمک می‌کنند. میلگرد آجدار معمولا در سایز ۵.۵ تا ۴۰ میلی‌متر تولید می‌شود. کارخانه‌های متنوعی در ایران، میلگرد آجدار را در سایزهای مختلف تولید می‌کنند. کارخانه میلگرد ابهر زنجان یکی از مهم‌ترین کارخانه‌های سازنده میلگرد آجدار با قیمت‌های مختلف است. قیمت میلگرد ابهر براساس شاخص‌هایی مثل عرضه و تقاضا و قیمت ارز، متغیر است.
  3. میلگرد کلاف: میلگرد کلاف به صورت کلاف‌های در هم پیچیده تولید و بیشتر در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. این نوع میلگرد معمولا در سایز ۵.۵ تا ۱۶ میلی‌متر تولید شده و در مواردی مثل سیم‌های برق و دکل‌ها، سیم‌ خاردار، استحکام بلوک‌ها و استحکام سازه‌های بتنی استفاده می‌شود. از جمله کارخانه‌های سازنده میلگرد کلاف می‌توان به کارخانه الیگودرز و کارخانه ذوب آهن اشاره کرد.

شاخص‌های تعیین‌کننده قیمت میلگرد

یکی از دغدغه‌های اصلی مهندسان سازه، خریداران و فروشندگان آهن‌آلات و محصولات فولادی، نوسان قیمت است. میلگرد نیز از این قاعده جدا نیست و قیمت آن به‌صورت روزانه یا حتی ساعتی، تغییر می‌کند. از جمله مهم‌ترین دلایل اثرگذار بر قیمت‌گذاری میلگرد می‌توان به وضعیت عرضه و تقاضا، نرخ ارز و قیمت دلار، قیمت مواد اولیه و هزینه حمل‌ونقل اشاره کرد. البته به جز موارد گفته‌شده، موارد دیگری مثل وزن، قطر و سایز میلگرد نیز در تعیین قیمت، اثرگذار است. برای مثال میلگرد قطر ۵۰ از میلگرد ۲۰، قیمت بیشتری دارد.

 در ادامه مطلب می‌توانید قیمت لحظه‌ای میلگرد را براساس ویژگی‌های مختلف و کارخانه‌های تولیدکننده رصد کنید.

نتیجه‌گیری...

میلگرد یکی از مهم‌ترین ساخته‌های فولادی است که به افزایش مقاومت کششی ساختمان کمک می‌کند و در کنار بتن، سازه‌ای مقاوم با طول عمر بالا می‌سازد. میلگرد مدل‌های بسیار مختلفی دارد که در این نوشته، بعضی از مدل‌های رایج را معرفی کردیم. شما می‌توانید با انتخاب میلگرد مناسب، تا حد زیادی از بروز مشکلات در زمینه ساختمان‌سازی و ساخت سازه‌های صنعتی، جلوگیری کنید.