سلاح قدرتمندی به نام هوش هیجانی

احتمالا شما هم چیزهایی در این‌باره شنیده یا خوانده‌اید که افراد دارای هوش هیجانی بالا معمولا به‌راحتی استخدام می‌شوند، در شغل خود ارتقا می‌یابند، حقوق بیشتری دریافت می‌کنند و به‌طور کلی زندگی بهتری دارند.

به گزارش رکنا ، لابد کنجکاو شده‌اید که هوش هیجانی چیست و چطور می‌تواند تا این حد بر کیفیت زندگی افراد تاثیرگذار باشد و چرا کسانی که از این نعمت برخوردارند موفقیت‌های بیشتری نصیب‌شان می‌شود. با این مطلب همراه باشید تا به شما بگوییم هوش هیجانی چه فوایدی دارد و چطور باعث موفقیت افراد می‌شود.

تنها ضریب هوشی کافی نیست

زمانی که «هوش هیجانی» برای اولین‌بار مطرح شد، به‌عنوان حلقه مفقوده یک یافته علمی عجیب‌وغریب مورد استفاده قرار گرفت. این یافته علمی به شکل عجیبی نشان می‌داد افراد با ضریب هوشی متوسط، 70درصد مواقع از افراد با ضریب هوشی بالا پیشی می‌گیرند.

این یافته یک علامت سوال بزرگ ایجاد کرد، چراکه تا قبل از آن مردم تصور می‌کردند تنها عامل موفقیت ضریب هوشی است. تحقیقات بعدی هوش هیجانی را به‌عنوان یک عامل مهم موفقیت دانسته و مشخص شد همیشه باهوش‌ترین افراد نیستند که به بزرگ‌ترین موفقیت‌ها دست می‌یابند و ضریب هوشی به‌تنهایی برای برتری در زندگی کافی نیست.

شما می‌توانید باهوش‌ترین فرد باشید اما اگر هوش هیجانی نداشته باشید، مهارت لازم برای متوقف کردن افکار منفی یا قدرت ذهنی برای مدیریت استرس را نخواهید داشت. به این ترتیب هوش هیجانی به‌عنوان عاملی قدرتمندتر از ضریب هوشی در دستیابی به موفقیت شناخته شد.

درحقیقت موفقیت ممکن است برای افراد مختلف تعاریف متفاوتی داشته باشد و به شکل رسیدن به مدارج بالای تحصیلی، شغلی، داشتن پول، شغل مناسب، آرامش و... خود را نشان دهد؛ فارغ از این‌که موفقیت چطور تعریف می‌شود، هوش هیجانی می‌تواند در رسیدن به آن نقش موثر داشته باشد.

معرفی می‌کنیم: هوش هیجانی و فواید آن

هوش هیجانی یعنی توانایی شناسایی، درک و تنظیم احساسات خود و همچنین درک احساسات دیگران و پاسخ مناسب به آن‌ها. به بیان ساده‌تر، هوش هیجانی «چیزی» در درون ماست که به ما کمک می‌کند تا احساسات خود را شناخته و مدیریت کنیم. به علاوه به ما امکان می‌دهد تا واقعا با دیگران ارتباط برقرار کرده و احساسات آن‌ها را هم درک کنیم، در صورت نیاز در کنار دیگران حضور داشته باشیم و به آن‌ها گوش کنیم.

هوش هیجانی بی‌شک یک ابزار قدرتمند در برابر استرس‌های روزمره است. درحقیقت هوش هیجانی این پتانسیل را دارد که نه‌تنها توانایی‌های رهبری و اثربخشی تیمی، بلکه مقاومت شخصی را هم ارتقا دهد. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که سطح بالاتری از هوش هیجانی را نشان می‌دهند، کمتر در معرض تاثیرهای منفی استرس قرار می‌گیرند.

به علاوه این افراد کمتر در معرض «فرسودگی شغلی» و ابتلا به افسردگی قرار دارند. جالب این‌جاست که هوش هیجانی همچنین با پیشرفت و عملکرد فردی روابط مستقیم دارد. هرقدر هوش هیجانی افراد بالاتر باشد، انگیزه بیشتر و عملکرد بهتری خواهند داشت؛ به همین ترتیب پیشرفت بالاتری نصیب‌شان خواهد شد. هوش هیجانی فرد را قادر می‌سازد تا در موقعیت‌های اضطراب زا، مانند برگزاری امتحان در مدرسه یا دانشگاه، احساسات را مدیریت کند و همچنین با موفقیت در روابط شخصی و عملکرد اجتماعی ارتباط مثبت دارد.

مهارت‌های هوش هیجانی

حال سوال مهمی به وجود می‌آید و آن این است که هوش هیجانی چطور تا این حد بر زندگی افراد تاثیرگذار است؟ در حقیقت هوش هیجانی شامل دو مهارت اصلی «صلاحیت شخصی» و «صلاحیت اجتماعی» است که تمام فواید آن به همین دو مهارت اصلی مربوط است. یعنی افراد با هوش هیجانی بالا، چون دارای صلاحیت شخصی و اجتماعی هستند، می‌توانند از عهده حل مسائل خود برآیند و بهترین تصمیم‌ها را بگیرند. صلاحیت شخصی خود شامل مهارت‌های «خودآگاهی» و «خودتنظیمی» است و بیشتر بر خود فرد تمرکز دارد تا بر تعامل فرد با دیگران.

در حقیقت صلاحیت شخصی یعنی توانایی شناسایی و آگاهی از احساسات خود و مدیریت احساسات و رفتار خود. صلاحیت اجتماعی هم از مهارت‌های «آگاهی اجتماعی» و «مدیریت روابط با دیگران» تشکیل شده است. صلاحیت اجتماعی توانایی درک احساسات، رفتارها و انگیزه‌های دیگران به منظور پاسخ‌دهی مؤثر و بهبود کیفیت روابط شماست.

آگاهی از خود نقطه شروع موفقیت

خودآگاهی توانایی شما در درک دقیق احساسات خود و آگاهی از وقوع آن‌هاست. در حقیقت کسی که به خودآگاهی مجهز است، قادر است احساسات، محرک‌های عاطفی، نقاط قوت و ضعف، انگیزه‌ها، ارزش‌ها، اهداف و درک تاثیر این‌ها بر افکار و رفتار خود را بشناسد. فایده خودآگاهی این است که وقتی بدانید چه احساساتی دارید و علت آن چیست، در وضعیت بهتری قرار دارید. چراکه در این صورت می‌توانید برای بهبود اوضاع اقدام مناسب خود را انجام دهید.

یکی از مشکلات مهم بسیاری از افراد این است که نمی‌دانند دقیقا چه احساسی را تجربه می‌کنند. به علاوه از محرک‌هایی که چنین احساساتی را در آن‌ها ایجاد می‌کند ناآگاه هستند. بخصوص درباره احساسات ناخوشایند، شناخت محرک‌های ایجاد آن، برای کنترل اوضاع بسیار مهم است. مثلا همین که بدانید چه رفتاری از همکارتان باعث آزردگی شما می‌شود، می‌تواند بر روابط شما تاثیرگذار باشد.

کنترل اوضاع با خودمدیریتی

خودمدیریتی در هوش هیجانی یعنی از آگاهی خود نسبت به احساسات‌تان استفاده کرده و بتوانید رفتار خود را به شیوه مثبت هدایت کنید. در حقیقت خودمدیریتی در نتیجه خودآگاهی به وجود می‌آید و باعث می‌شود با توجه به احساسات و موقعیت خود، رفتارهای مناسب داشته باشید. شاید تصور کنید افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند هیچ‌وقت عصبانی نمی‌شوند، استرس ندارند، غم را تجربه نمی‌کنند و...

باید بگوییم این افراد هم مثل همه آدم‌های دیگر، احساسات ناخوشایند را تجربه می‌کنند اما با استفاده از خودمدیریتی و هوش هیجانی بالای خود، می‌توانند این احساسات را کنترل کنند. مثلا این افراد موقعی که عصبانی می‌شوند هر اقدامی را به تاخیر می‌اندازند، یا مثلا زمان استرس بلدند چطور به آرامش برسند و... بنابراین یکی از مزایای هوش هیجانی این است که باعث می‌شود فرد در موقعیت‌های مختلف بهترین رفتار و اقدام را انجام می‌دهد. به این ترتیب خطاهای خود را به حداقل رسانده و رفتارهای مفید و موثر بیشتری خواهد داشت. خطاهای کمتر و رفتارهای موثر بیشتر هم به نوبه خود باعث موفقیت‌های بیشتر و بیشتر می‌شود.

آگاهی از احساسات دیگران

آگاهی اجتماعی که یکی از مهارت‌ها و نتایج هوش هیجانی است یعنی بتوانید احساسات، دیدگاه‌ها و نیازهای دیگران را تشخیص داده و آن‌ها را در نظر داشته باشید. این یک مهارت مهم بخصوص در موقعیت‌ها و مذاکرات شغلی است، چراکه به شما امکان می‌دهد نیازها و واکنش‌های دیگران را پیش‌بینی کنید.

کسانی که تشخیص می‌دهند چه احساساتی در فرد مقابل در حال جریان است، معمولا روابط موثرتری با دیگران دارند؛ چراکه دیگران احساس می‌کنند این افراد می‌توانند به خوبی آن‌ها را درک کنند. هوش هیجانی (و نه ضریب هوشی) است که به شما کمک می‌کند تجربیات احساسی دیگران را درک کنید. کمترین فایده آگاهی اجتماعی این است که توانایی کار تیمی خواهید داشت و توجه و پاسخگویی به نیازهای عاطفی افرادی که با آن‌ها کار می‌کنید باعث ایجاد یک فرهنگ کاری شاد می‌شود.

هوش هیجانی و مدیریت روابط

مدیریت روابط با دیگران نتیجه آگاهی اجتماعی است. هوش هیجانی به شما کمک می‌کند بعد از شناخت و تشخیص درست احساسات دیگران، پاسخ مناسب ارائه کرده و روابط خود را دیگران مدیریت کنید. مدیریت روابط یعنی بتوانید با استفاده از آگاهی اجتماعی روابط خود را مدیریت کرده و تعامل موفقیت‌آمیز داشته باشید. در حقیقت وقتی بدانید دیگران چه احساسات و نیازهایی دارند، توانایی همدلی بیشتری خواهید داشت و پاسخگوی نیازهای آن‌ها خواهید بود.

این بخصوص در روابط مهم زندگی، مثل روابط زناشویی یا روابط والد فرزندی به داد شما می‌رسد. بسیاری از مشکلات زوجین از این ناشی می‌شود که شناخت درستی از احساسات و هیجانات طرف مقابل ندارند. به علاوه حتی اگر زوجین احساسات طرف مقابل خود را تشخیص دهند، به درستی نمی‌دانند چطور باید به آن پاسخ بدهند. در نتیجه رضایت عاطفی ایجاد نخواهد شد و مشکلات روز به روز اضافه خواهد شد. این قضیه در روابط کاری و دوستانه هم به همین ترتیب صادق است. آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.