کجای دنیا سراغ دارید که تئاتر مورد حمایت قرار نگیرد؟

مهرداد رایانی مخصوص مجری کارشناس بخش تئاتر «چشم شب روشن» شامگاه شنبه ۲۹ مهر میزبان شکرخدا گودرزی بازیگر Actor و کارگردان برای گفتگو درباره چالش های تئاتر ملی بود.

گودرزی که این شب ها نمایش «سهروردی» را روی صحنه دارد، در ابتدای بحث گفت: دغدغه اصلی زندگی من تئاتر ملی است و سال ها است در این عرصه کار می کنم. با این حال به نظرم آنقدر کار نکرده نکردیم که اگر شب و روزمان را به هم وصل کنیم و به هم بدوزیم، نمی توانیم معرفی شایسته ای از مفاخر ملی مان انجام دهیم. در این عرصه کم کاری صورت گرفته است.

وی افزود: ما در معرفی چهره های برگزیده مان کم کار کرده ایم. کمتر کسی است که در خیابان سهروردی از او بپرسیم این شخصیت کیست و جواب درستی بدهد. مسأله من این است که چرا بستری فراهم نشده که مردم چهره ملی خود را بشناسند. در حالی که مثلا در انگلستان چه فضایی برای شکسپیر فراهم کرده اند و چقدر به او احترام می گذارند، آیا ما برای مولانا، فردوسی، حافظ و متفکرانی چون ملاصدرا، سهروردی، ابن سینا و ابونصر فارابی این زمینه را فراهم کرده ایم؟

این کارگردان تئاتر در پاسخ به اینکه کم کاری از کدام سو شکل گرفته است، تصریح کرد: بخش اصلی کم کاری به گردن دولت و مسئولان فرهنگی است. ما به عنوان هنرمند اگر کالای مان خریداری داشته باشد، تولید خواهیم کرد. در دنیا از هالیوود گرفته تا برادوی سفارش می دهند و برای نگاهی که سرمایه گذاری کلان مملکت شان روی آن است، هزینه می کنند؛ مثلا «سیصد» و «پرسپولیس» می سازند.

گودرزی در پاسخ به رایانی مخصوص که می گفت بین سال های ۷۰ تا ۷۵ توجه زیادی به تئاتر ملی می شد، ادامه داد: اراده ای از سوی مسئولان نیست که چنین اتفاقی رخ بدهد. اکنون ما با یک شتر گاو پلنگ روبرو هستیم. ما برای امر فرهنگی یک چشم انداز و آرمانشهر داریم که درست تبیین نشده است شاید از همین رو است که گاهی از بلندترین مقام مملکتی مان می شنویم این چه وضع فرهنگی است؟

وی تأکید کرد: در کجای دنیا سراغ دارید که تئاتر مورد حمایت قرار نگیرد. اگر دولت خود را کنار بکشد و بگوید تئاتر خودش را اداره کند، اتفاق مثبتی می افتد؟ وقتی قرار باشد کارگردان خودش هزینه اش را دربیاورد، او می کوشد هر طور شده این کار را بکند، بنابراین از اندیشه فاصله می گیرد و به سمت گیشه می رود.

بازیگر نقش امام خمینی (ره) در «معمای شاه» در پاسخ به این پرسش رایانی که آیا نمی شود تئاتر ملی گیشه دار ساخت، گفت: شما تولید در زمینه صنعت و کشاورزی را در نظر بگیرید، وقتی زمین شما آفت داشته باشد محصول تان خوب نمی شود، ابتدا باید آفت زدایی کنید. وقتی صنعت شما از ابتدا طوری طراحی شده که وابسته باشد نه تولیدی، اینگونه می شود.

وی افزود: بخش آموزشی و دانشگاه ها را در نظر بگیرید، وقتی به یک دانشجو سال اول می گویند تو برو بکت و یونسکو کار کن، او به عنوان یک دانشجو چقدر با اینها آشنایی دارد؟

رایانی مخصوص در این بخش از سخنان گودرزی گفت: فرمایش شما کاملا درست است. تعداد واحدهای درسی که در ارتباط با مفاهیم ایرانی و بومی و ملی داریم در مقایسه با مفاهیم غربی و اروپایی کاملا نسبت ناجوانمردانه ای دارد.

گودرزی نیز افزود: تئاتر بدون اجتماع معنا ندارد. تئاتر باید رابطه خود با جامعه را درست تعریف کند چون آیینه آن جامعه قرار است باشد. تئاتر وقتی از این زمینه جدا شود دچار ادا و اصول می شود و نمی تواند به جامعه خود بپردازد و این در وهله نخست در دانشگاه دارد شکل می گیرد.

کارگردان نمایش «سهروردی» ادامه داد: در سال هایی که شما اشاره کردید متولی نوع سرمایه و هزینه خود را برای آن نوع تئاتر گذاشت اما کم کم این حمایت خود را برداشت. من وزارت ارشاد را متولی می دانم نه حوزه هنری، دانشگاه، شهرداری. طبق قوانین کشور ما و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی متولی نمایش وزارت ارشاد است. این تنها مربوط به صدور مجوز نیست، بلکه سیاستگذاری، نظارت و هدایت را هم دارد.

وی افزود: ما فعالیت های جسته و گریخته ای را در دیگر ارگان ها مثلا شهرداری می بینیم اما یک چیز مستمر و سیاست اصلی نیست چون وقتی با آنها به صورت جدی حرف می زنیم می گویند ما که متولی نیستیم. پس متولی کجاست؟ مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

گودرزی اذعان کرد: همچنین وقتی از دانشگاه های ما دانشجویانی متفکر اندیشه ملی و بومی فارغ التحصیل نمی شوند مقصر چه کسی است؟ درست است که تئاتر پدیده ای غربی است اما آیا ما وقتی چیزی را می آوریم نباید آن را با زیرساخت ها و فرهنگ خودمان بومی سازی کنیم؟ وقتی این اتفاق نمی افتد تئاتر به سمت انتزاع می رود.

«چشم شب روشن» به تهیه‌کنندگی امیر قمیشی و با اجرای محمد صالح علا، شنبه تا چهارشنبه هر شب ساعت ۲۳ از شبکه چهار سیما روی آنتن می‌رود.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

 

لینک کپی شد
آیا این خبر مفید بود؟