باغ‌های بادام بناب و شبستر در اثر شوری آب‌های زیرزمینی خشک شدند!

به گزارش خبرنگار رکنا از تبریز، اکبر فتحی در گفت وگو با خبرنگاران با موضوع بررسی اقدامات سازمانهای مسئول در راستای احیای دریاچه ارومیه در ارتباط با توسعه باغات استان آذربایجان شرقی نسبت به گذشته اظهار کرد: واقعیت این است که نمی توان گفت میزان باغات استان نسبت به گذشته افزایش داشته است چرا که اگر توجه کنیم مسیر تبریز به سمت بناب و شبستر سابقاً شامل باغ های بادام بوده که در اثر شوری آب‌های زیرزمینی از بین رفته‌اند.

وی افزود: اگر میزان توسعه باغات بعد از زمان شکل‌گیری ستاد اجرایی احیای دریاچه ارومیه مدنظر باشد نیز باید به این نکته توجه کرد که باغات حاشیه دریاچه ارومیه عمدتا باغات انگور است و درخت انگور جزو کم آب برترین درختان می‌باشد.

فتحی گفت: موضوعی که حائز اهمیت بسیار می‌باشد این است که در تقابل قرار دادن امنیت غذایی و امنیت آبی در واقع تهدید امنیت بشری است. کشاورزی که با بهره برداری از آب به تولید محصولات غذایی اقدام می‌کند بیش از هر کس دیگری بر اهمیت آب واقف بوده و آگاهی دارد که استفاده نادرست و غیربهینه از آب و توسعه بی رویه باغات به از بین رفتن منابع آبی منجر خواهد شد.

وی اضافه کرد: از زمان شکل گیری ستاد احیاء دریاچه ارومیه فعالیت های ترویجی از جمله همگام سازی جوامع محلی که طرح های مشترکی با کشور ژاپن در این قالب پیش برده شد برای آگاهی بخشی به جوامع محلی در مورد محدودیت‌های شدید منابع آبی بوده است. طبیعتا ۴۰ درصد میزان کاهش یافته سهم آب کشاورزی از سوی سازمان آب منطقه ای کشاورزان را مجبور می‌کند تا خود را با میزان آب موجود سازگار کنند لذا توسعه باغات با این میزان آب قابل مدیریت نخواهد بود.

رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی تصریح کرد: اگرچه نمی توان به طور کامل منکر توسعه باغات شد اما توسعه ای که خارج از ضوابط بوده و غیرقابل مدیریت با سهم آب اختصاص یافته باشد حداقل در بخش استان آذربایجان شرقی قابل مشاهده نمی باشد.

وی در ارتباط با طرح کاداستر اظهار داشت: این طرح در راستای دستیابی به آمار دقیقی از جامعه هدف بود و در زمان شروع به کار ستاد اجرایی احیای دریاچه ارومیه تمام تحلیل ها بر مبنای برآورده ها از میزان باغات و سطح زیر کشت و میزان مصرف آب در سطح زیر کشت بوده است. اما با اجرای طرح کاداستر اندازه دقیق زمین و سطح زیر کشت به دست آمده است.

فتحی خاطرنشان کرد: سطح زیر کشت حوضه دریاچه ارومیه نزدیک ۶۰۰ هزار هکتار است که با اجرای طرح کاداستر این مقیاس ها به دست آمده است از این میزان حدود ۱۳۵ هزار هکتار مربوط به کشت آبی، ۶۰ هزار هکتار به صورت باغ و مابقی به صورت دیم می باشد. در این میزان کشت آبی و باغی میزان مصرف آب کاملا قابل محاسبه است. طبیعتا بعد از اجرای این طرح است که به حرکت به سمت کاهش ۴۰ درصدی رخ می دهد.

وی ادامه داد: در ادامه فعالیت های سازمان جهادکشاورزی در راستای این بود که بعد از اعمال کاهش ۴۰ درصدی از سوی سازمان آب منطقه ای برای حفظ معیشت و گذران زندگی کشاورزان منطقه با استفاده از ۶۰ درصد آب تخصیصی به اصلاح الگوی کشت برنامه ریزی گردید تا محصولاتی که نیاز آبی بالایی دارند حذف شده و محصولات با نیاز آبی کمتر و سطوح زیر کشت کمتر کاشته شود.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی بیان کرد: علاوه بر اصلاح الگوی کشت که به بهینه کردن مصرف آب منجر می گردد، یکی از روش هایی که کارایی مصرف آب را افزایش می دهد، تغییر از روش های سنتی آبیاری به روشهای نوین است در روشهای سنتی و غرقابی میزان مصرف آب بالاست اما در روشهای نوین اعم از آبیاری قطره ای، بارانی و کم فشار راندمان آبیاری تا ۸۰ درصد ارتقا یافته و میزان مصرف آب کاهش می یابد.

وی افزود: در این ارتباط نیز تکلیفی که برای سازمان جهادکشاورزی وجود داشت قرار دادن کمکهای فنی و اعتباری و منابع در اختیار کشاورزان بود تا باغات خود را به سیستم قطره ای و زمین های زراعی را به سیستم بارانی و یا کم فشار تجهیز کنند این امر نیز تقاضامحور بوده و با درخواست خود کشاورزان صورت می گیرد زیرا خود کشاورزان کارفرما بوده و سازمان جهاد کشاورزای به اعطای منابع و نظارت بر اجرای طرح اقدام می‌کند از ۱۹۰ هزار هکتار سطح زیرکشت و باغات حوضه دریاچه ارومیه حدود ۳۳ هزار هکتار مجهز به آبیاری تحت فشار شده است که در سال جاری کل آبیاری تحت فشار در استان به ۷۵ هزار هکتار افزایش خواهد یافت و تلاش می گردد موانع موجود در این راستا مرتفع شده و روند اقدامات تسهیل شود.