ایران پایگاه اصلی مطالعات بین‌المللی خواب / تاثیر اختلالات خواب بر عملکرد مغز

خواب / دکتر مسعود طهماسیان با اعلام مطلب فوق افزود: در حال حاضر حدود ۳۰ درصد افراد جهان دچار علائم بیخوابی هستند و ۱۰ درصد با اختلال بیخوابی (بیخوابی بیش از سه بار در هفته و بیش از سه ماه) دست و پنجه نرم می‌کنند. این اختلالات ارتباط جدی با افسردگی دارد، به طوری که بعضاً شاهد افسردگی مقاوم به درمان در این افراد هستیم که این ارتباط دو طرفه، عمدتا با اختلال در شبکه‌های عملکردی مغز مرتبط است.

به گزارش رکنا، معاون آموزشی- پژوهشی پژوهشکده علوم و فناوری‌های پزشکی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به تاثیر اختلالات خواب بر عملکرد مغز اظهار کرد: در پژوهش‌های متعدد پژوهشکده علوم و فناوری‌های پزشکی که با همکاری مرکز تحقیقات اختلالات خواب دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و دانشمندان برجسته‌ای از کشورهای آلمان، انگلیس، امریکا و کانادا انجام شده و در مجلات معتبر این زمینه چاپ شده‌اند، رابطه معنی داری بین زمان کم خواب و افزایش افسردگی، افزایش چاقی و تغییرات ساختاری مغز دیده شده است. همچنین رابطه قابل توجهی بین علائم بیخوابی در سه ماهه سوم بارداری و افسردگی پس از زایمان نشان داده شده است و درمان بیخوابی در دوران بارداری منجر به کاهش علایم افسردگی پس از زایمان می‌شود. همچنین آپنه تنفسی (قطع تنفس) در حین خواب که در ۴ تا ۷ درصد جمعیت عمومی وجود دارد، تا پنج برابر خطر بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهد و آپنه خواب تنها فاکتور خطر قابل پیشگیری بیماری آلزایمر است.

وی به نتایج مطالعات صورت گرفته در خصوص عوارض بی خوابی اشاره کرد و گفت: در سالهای اخیر، تصویربرداری ساختاری و عملکردی مغز در بیماران با اختلالات خواب مانند آپنه خواب و اختلال بی خوابی به شناخت مکانیسم این بیماری‌ها و تغییرات ناشی از آنها در مغز منجر شده است. در مطالعات فراتحلیل تصویربرداری مغز، ارتباط مستقیم بین اختلالات خواب و تغییرات شبکه‌های عملکردی مغز مانند شبکه پیش فرض مغز و شبکه درک هیجان و نیز تغییر ساختاری در بخش‌های مختلف مغز مانند هیپوکامپ، اینسولا و آمیگدال دیده شده است. همچنین در مطالعه دیگری نشان داده شد که بی‌خوابی کوتاه مدت (۲۴ ساعته) می‌تواند عوارض خطرناک و غیرقابل بازگشتی در عملکرد قشر آهیانه‌ای مغز داشته باشد.

دکتر طهماسیان، از انتخاب ایران به عنوان پایگاه اصلی مطالعات بین المللی خواب خبر داد و یادآور شد: پیرو برگزاری همایش سالیانه بین‌المللی نقشه‌برداری مغز ایران در دانشگاه شهید بهشتی و حضور دانشمندان برجسته جهان در این رشته و با توجه به کیفیت مقالات چاپ شده در این زمینه از دانشگاه شهید بهشتی، پروفسور پل تامسون، استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و رئیس پروژه بین‌المللی انیگما، پیشنهاد تاسیس گروه تحقیقاتی خواب را به ایران داد و پژوهشکده علوم و فناوری‌های پزشکی دانشگاه شهید بهشتی را به عنوان پایگاه اصلی مطالعات بین‌المللی خواب انتخاب کرد. این گروه در این مدت موفق به جذب ۳۳ نفر از پژوهشگران برجسته‌ای از آمریکا، هلند، انگلیس، آلمان، استرالیا، نروژ، بلژیک و کره جنوبی برای همکاری با گروه خواب «انیگما» شده است.

معاون آموزشی- پژوهشی پژوهشکده علوم و فناوری‌های پزشکی، در خصوص پروژه انیگما، تصریح کرد: انیگما یک کنسرسیوم بین‌المللی با مشارکت حدود چهل کشور جهان است که پژوهشگران در زمینه‌های مختلف بیماری‌های مغز و اعصاب با استفاده از تصویربرداری مغز و ژنتیک با یکدیگر همکاری می‌کنند. در این پروژه محققان با به اشترک گذاشتن نتایج تحقیقات خود به انجام پژوهش‌های جهانی کمک کرده و نتایج آن را به صورت مقالات فراتحلیل در معتبرترین مجلات علمی انتشار می‌دهند.

دکتر طهماسیان، در خصوص روش‌های درمان در اختلالات خواب، تاکید کرد: بطور خلاصه، اگرچه اختلالات خواب منجر به تغییرات در ساختار و عملکرد مغز می‌شود؛ اما با درمان‌های دارویی و غیردارویی موجود قابل مدیریت است. متاسفانه از آنجا که مصرف خودسرانه و نامناسب دارو در کشور ما شیوع بالایی دارد، این امر باعث تشدید اختلالات خواب شده است. کلینیک‌های خواب نقش بسزایی در تشخیص دقیق و شروع زودهنگام درمان این اختلال دارند اما باید توسعه بیشتری در این زمینه و شناخت عوامل مرتبط و تغییرات مغزی همراه با آنها انجام گیرد.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.