کنکور اهداف درسی و تربیتی مدارس را مخدوش کرده است

حجت الاسلام محی الدین بهرام محمدیان رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، درباره تغییرات کتاب‌های درسی و سند تحول بنیادین اظهار کرد:‌ سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، برنامه درسی را تدوین می‌کند که بخشی از آن کتاب‌های درسی و بخشی دیگر رسانه‌های آموزشی و تریبتی مانند مجلات و تولید محتوا در فضای الکترونیک و مجموعه رشد است که در مجموع بسته آموزشی را تشکیل می‌دهند. برنامه درسی ملی ما را مکلف کرده است برنامه درسی را به صورت بسته آموزشی ارائه کنیم که بخشی از آن کتاب درسی است.

وی افزود: تلاش ما این است که سلطنت کتاب‌های درسی را به جمهوریت برنامه درسی تبدیل کنیم و برنامه درسی مطلوب باید براساس سند برنامه درسی ملی، زمینه‌های تفکر و خلاقیت را فراهم کند. آنچه را امروز دنبال می‌کنیم شامل 5 عنصر تفکر و خلاقیت، زمینه‌سازی ایمان درونی، علم به صورت پرسشگری و تبدیل علم به عمل و اقدام مبتنی بر اخلاق پسندیده است که این عناصر باید در 4 عرصه ارتباط با خود، ارتباط با دیگران، ارتباط با نظام آفرینش (خلقت) و ارتباط با خداوند، روابط دانش‌آموز را تنظیم کند.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: برنامه درسی ملی هدف کلی دستیابی به مراحلی از حیات طیبه یعنی زندگی شایسته یک انسان مسلمان را دنبال می‌کند که این موضوع را در بستر برنامه‌های درسی و 11 حوزه یاددهی و یادگیری دنبال می‌کنیم.این 11 حوزه در دوره ابتدایی به صورت تلفیقی ارائه می‌شود و در دوره اول متوسطه مجموعه این موارد مستقل شده و در دوره دوم متوسطه چون آموزش‌وپرورش وظیفه ارائه آموزش‌های نیمه تخصصی را بر عهده دارد، رشته‌ها و شاخه‌ها از هم جدا می‌شود.

محمدیان درباره تغییرات کتاب های درسی عنوان کرد: تحول یعنی نسبت به وضع موجود ناراضی هستیم و وضع مطلوب را جست‌وجو می‌کنیم و این وضعیت باید ما را به اهداف تربیتی برساند. در گذشته آموزش و پرورش فاقد فلسفه خودی بود و نظام تعلیم و تربیت ما عاریتی از جاهای دیگر بود به همین دلیل می‌شنیدیم که والدین می‌گفتند این همه زحمت می‌کشیم پس چرا بچه‌ها اینگونه هستند؟ همین موضوع تأییدی بر این بود که آنچه داریم مطلوب نیست.

وی با اشاره به اینکه در 6 سال اخیر ارزشیابی از تغییر محتواهای آموزشی نشان می‌دهد که دانش عمومی، تفکر و خلاقیت در دانش آموزان ارتقا پیدا کرده است، افزود: هم‌اکنون دانش‌آموزان در ساعت‌های گفت‌وگو سخنان جالبی را بیان می‌کنند. در درس زبان و ادبیات فارسی دانش‌آموزان فعالیت‌هایی دارند که باید با یکدیگر گفت‌وگو کنند همچنین ریاضیات مبتنی بر حل مسئله شده است یعنی یک سوال می‌تواند جواب‌های متعددی داشته باشد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بیان کرد: دانش‌آموزان باید بتوانند درباره یک سوال خلاقیت خود را به کاربگیرند، در پایه ششم درس تفکر و پژوهش را داریم که دانش‌آموزان در برابر یک پدیده قرار می‌گیرند که باید به آن پاسخ دهند به عنوان مثال در درس نخست این سوال پرسیده شده است، اگر یک پاک‌کن حرکت کند شما چه فکر می‌کنید و دانش‌آموزان در گفت‌وگو‌ها به این موضوع فلسفی می‌رسند که هر علتی، معلولی دارد.

محمدیان مطرح کرد: متناسب سازی برنامه‌درسی با زمان تخصیص یافته آموزش جزو اولویت‌هاست و برای این کار مطالعات درونی و تطبیقی انجام داده‌ایم. برخی همکاران نسبت به این مسئله اعتراض دارند اما این موضوع ناشی از کجاست، آیا حجم کتاب‌های درسی زیاد است، ضریب دشواری برنامه درسی بالاست یا بخشی از آن به دلیل متغییرهای دیگر است. برای هر جلسه درسی 1.5 صفحه کتاب درسی اختصاص یافته است و براساس برنامه درسی باید راهنمای برنامه داشته باشیم تا حوزه‌های یادگیری را تعیین تکلیف کند و نیازهای کشور، سند چشم انداز و مرجعیت علمی در مسیر تدوین کتاب ها لحاظ می‌شود.

وی با اشاره به اینکه وقتی برنامه درسی را بر اساس سند برنامه درسی ملی تدوین کردیم هر جلسه آموزشی در دوره اول ابتدایی 45 دقیقه، دوره دوم ابتدایی 50 و دوره متوسطه 55 دقیقه تعیین شد، گفت: هم‌اکنون در مدارس دو جلسه را به هم وصل می‌کنند و ساعت آموزشی 100 دقیقه می‌شود و دانش‌آموز در این حجم از زمان دچار خستگی می‌شود آن را به 90 دقیقه و گاه 70 دقیقه تبدیل کنند و در هر دو جلسه درسی 30 دقیقه زمان کم می‌شود.

دانش‌آموزان به کتاب‌های کمک آموزشی نیازی ندارند

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: در کیف دانش‌آموزان علاوه بر کتاب‌های درسی کتاب‌های کمک آموزشی نیز هست اگر زمان ندارند پس چرا این کتاب‌ها را آموزش‌ می‌دهند؟ برخی خانواده‌ها از مدرسه فرزند انتظار دارند تمام زمان دانش‌آموز را پرکند و مدارس غیردولتی بخشی از پولی را که دریافت می‌کنند به دلیل ساعات فوق برنامه است در حالی که کتاب‌های درسی کفایت می‌کند و برای استعداد متوسط نوشته شده است و نیازی به کتاب‌های کمک آموزشی نیست.

محمدیان مطرح کرد: در آزمون تیمز و پرلز بسیاری از مطالب ما کمتر از سایر کشورها و مواردی هم بیشتر بود اما مسئله این است که ساعت آموزشی تعریف شده به طور کامل اجرا شود به عنوان مثال 850ساعت آموزشی برای مقطع ابتدایی وجود دارد اما با توجه به شرایط به طور کامل اجرا نمی‌شود. روش آموزش نیز براساس کتاب‌های درسی به صورت فعال است یعنی باید در هر زنگ آموزشی دو تا سه دقیقه زمان به دانش‌آموز اختصاص دادو اگر دو دقیقه زمان به هر دانش‌آموز اختصاص دهند باید در هر کلاس 22 نفر حاضر باشند، آیا تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌های درس 22 نفر است؟ در برخی مناطق تعداد دانش‌آموزان در کلاس درس به 35 نفر می‌رسد.

وی درباره حذف مفاهیم ایثار و شهادت از کتاب‌های درسی گفت: شهید فهمیدو فرهنگ شهادت و جهاد از کتاب‌های درسی حذف نشده است و اساساً چنین موضوعی امکان ندارد.بعضی تلاش می‌کنند آموزش‌وپرورش رسمی کشور را از چشم بیاندازند و گاهی در این پازل پیچیده دوستان خودی هم نقش بازی می‌کنند.

محمدیان خاطرنشان کرد: اهداف درسی دوره متوسطه به واسطه کنکور از بین رفته است و کنکور اهداف تربیتی را مخدوش می‌کند اما چه کسی عطش کنکور را زیاد می‌کند؟ آموزشگاه‌های خصوصی، چه کسانی امتحانات را به دوره‌های پایین تسری می‌دهند؟ آموزش‌وپرورش، چه افرادی مدرسه‌های خاصی را ایجاد می‌کنند که با سند تحول تداخل دارد؟ این پازل بسیار پیچیده است و بخشی از آن را خودمان ناآگاهانه تشدید می‌کنیم.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.