چه کسی به شما اجازه داد تابلوها را بفروشید؟ / شهرداری تهران با بودجه 150 هزار میلیارد دلاری گیر 80 میلیون بود! + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، روز گذشته، خیابان بهشت تهران، محل بررسی علت فروش تعدادی از 30 تابلوی جنجالی موزه امام علی (ع) بود که به بهانه نمایش آنها در نمایشگاهی در دبی، از موزه خارج شده بودند. مهرداد باقری، رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران که در صحن شورای شهر حضور پیدا کرده بود تا به ابهامات ابعاد مختلف این ماجرا بپردازد، با سوالات و تذکرات جدی و مهمی از سوی اعضای شورا مواجه شد که در این گزارش، به طور کامل آنچه در شورای شهر گذشت را مشاهده خواهید کرد.

رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران: فروش تابلوها طبق روال است / 2 اثر را فروختیم

درابتدا، مهرداد باقری با حضور در صحن علنی شورای شهر تهران که به منظور ارائه گزارش در مورد تابلوهای موزه امام علی (ع) انجام شد با بیان اینکه روز یکشنبه درخواست تخصیص زمان برای ارائه توضیحات داشتم، گفت: موضوع تابلوهای موزه امام به دستاویزی برای افراد دیگری تبدیل شد و این جدا از دغدغه مدیریت شهری است و متأسفانه این روال به جای خوبی کشیده نشد و فضای سیاسی در برخی رسانه‌ها ایجاد شد؛ بخشی که مسئله آنها ضربه زدن به امید جامعه است چنین عمل می کنند.

وی با بیان اینکه در برخی رسانه‌نماها دچار سیاه نمایی هستیم، افزود: سیاست سازمان فرهنگی و هنری توسعه زیست بوم آثار هنری است چراکه هنرمند و اثر هنری او بر رفتار مدیریت شهری اثر می گذارد. در گام اول ساماندهی شمارش آثار را در دستور کار قرار دادیم که متأسفانه آثار انباشت شده بود و مشخص نبود که با چه قیمتی و چه کیفیتی و چندباره خریداری شده و سازمان تمام آثار را در یک انبار ذخیره کرده بود و این در حالیست که سالها بود که اکران موزه‌های تهران انگشت شمار بود؛ بنابراین بزرگترین اکران هنری مربوط به ولادت امام علی (ع)، هفته دفاع مقدس و اکران‌های مرتبط با فلسطین در موزه امام علی انجام شد.

باقری با تأکید بر اینکه تبادل آثار هنری در شهرداری تهران روالی مرسوم بوده و سوابق آن موجود است، ادامه داد: موزه امام علی(ع) موزه موضوعی-تخصصی است. آثار خوب زیادی در حوزه آثار دینی وجود دارد که باید این آثار را اکران کرد و در گام دوم خلأها را جبران کرد. در این راستا باید تبادل اثر انجام می شد و ما بعضاً تابلوهایی از هنرمندان قرض گرفتیم، اکران و سپس خریداری کردیم و هیئت امنای سازمان نیز رأی مثبتی بر اکران‌های مختلف داشت و حتی قرار شد علاوه بر رویدادهای داخلی در رویدادهای بین الملل هم حضور داشته باشیم و ما در این زمینه در دنیا میدان دار هستیم.

وی افزود: مصوبه‌ای برای اولین شرکت بین‌المللی شهرداری تهران در رویداد جهانی در هیئت امنا دریافت و تفاهمنامه‌های مرتبط را منعقد کردیم و تمام قواعد این حوزه تخصصی رعایت شد که مستندات آن ارائه شده است و حتی حمل و نقل و فرم تحویل این آثار فرم خاصی بود و ما ۳۰ اثر را بر اساس این فرم ها تحویل دادیم که از بیش از ۳۰۰ گالری و موزه جهان اثر در این رویداد حضور داشت و بیش از ۳۰۰۰ هنرمند از ۵۰ کشور اثر فردی ارائه داده‌اند.

مدیر عامل سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران با تأکید بر اینکه ما هیئت کارشناسی پنج نفره با سوابق مشخص داشتیم و آثار را انتخاب کردند، ادامه داد: جز اکران تمام آثار انتخاب شده دو اثر خواهان داشت و قاعده‌ای وجود داشت که باید آثار به صورت رسمی خریداری شود و مشخص شده که رقم چگونه باید واریز شود. آثار چه تبادل و چه خریداری شود مثلا هنرمندان خصوصی در نگارخانه بوستان لاله فعالیت می کنند و یک قسمت از نگارخانه‌ها فروش آثار هنری است و این مکانیزم طبیعی نگارخانه هاست. این فرایند قانونی به درآمد برای نگارخانه‌ها تبدیل می‌شود که  ما مدتی با افول در این حوزه روبه رو بودیم اما در این دوره احیا شد.

باقری با تأکید بر اینکه ما، هم اکران‌های داخلی و هم اکران‌های بین المللی دیگری داریم که انجام خواهد شد که با قوت بیشتری دنبال خواهیم کرد و به حمایت اعضای شورای شهر نیاز داریم، گفت: در ادامه مسیر به همراهی شورای شهر نیاز داریم.

ناصر امانی: خیلی بد است که با شهرداری تهران با بودجه 150 هزار میلیاردی برای مرمت دیگر آثار موزه، تابلوهایش را بفروشد! 

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران که خود آغازگر طرح تذکر به شهرداری تهران در خصوص 30 تابلوهای موزه امام علی بود، روز گذشته در صحن شورا و در واکنش به گزارش رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران درباره 30 تابلوی فروخته شده، گفت: شما امروز گفتید؛ تشکر می کنم از دغدغه اعضای شورا بابت اینکه این سوال را مطرح کردند اما بیانیه شما که در رسانه‌ها منتشر شد با ادبیات امروز شما کاملا متفاوت و متناقض است و من بخش‌هایی از آن را می‌خوانم. 

او در ادامه با قرائت بیانیه گفت: واضح است که کالبدشکافی عملکرد گذشته سبب نمایان شدن بسیاری از خطاها و جفاها خواهد شد؛ واهمه و هراس از تجلی این اشکالات و خطاهاست که تریبون‌های اهل سیاست را به غرض فرافکنی روشن می‌کند. باید در پی حرکت‌های ایجابی و روبه‌جلو بود و جبران کم‌کاری و اشتباهات گذشته را کرد و خطاپوشی کارنامه گذشتگان را نیز سرلوحه عمل قرار داد. قطعاً بنای دوره‌ی مدیریتی حاضر افشای کم¬کاری و خطاهای گذشتگان نبوده و نیست. اشتباهات کارشناسی، خطاهای مالی، کاستی‌های فنی و علمی و هرچه در دوره مدیریت‌های قبل بوده، گذشته است و امروز باید فقط به آینده اندیشید و برای دست یافتن به آن آینده درخشان تلاش کرد. ما تکلیف داریم بر صراط حق حرکت کنیم، لیکن مدیران سابق و اسبق که وضعیت امروز نتیجه‌ی دیروز آن‌هاست، انصاف داشته باشند و اگر این‌چنین نیست در بی‌انصافی، اندازه نگه دارند. آنچه مطرح شد ثمره مدیریت اسبق شهری‌ست؛ کارنامۀ سابقین که خود ماجرای دیگر است. برای نمایش تمایز میان عملکردها، آنچه که در طول 2 سال گذشته دوره جدید مدیریت آغاز شده است را به اختصار مرور کنیم...

امانی گفت: رزومه مدیران گذشته سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران را نام ببرم و آنوقت با رزومه شما مقایسه کنم؟ اما اینکار را نمی‌کنم! چون آن‌ها جانباز بودند و جان‌شان را در تبق اخلاص گذاشتند و نباید درباره عملکرد آن‌ها اینطور صحبت کنیم! آن هم برای اینکه عضو شورا تذکر داده است! من یک نامه خطاب به آقای باقری با احتیاط زدم، که در شهرداری تهران نچرخد و مستقیم به دست خود ایشان برسد! من که با جایی هم مصاحبه نکردم! به خودتان مستقیم گفتم! 50 روز بعد خانم شمس موضوع را تایید کردند و گفتند از موزه بازدید کردند و با سوال و جواب کردن متوجه شدن که تعدادی از تابلوها فروش رفته است!

عضو شورای شهر تهران گفت: در تاریخ 26 فروردین ماه و 1403 در این جلسه 4 مصوبه داشتند و سازمان مجوز به فک پلمپ و خارج از آثار از موزه است و در جایی که سازمان امکان فروش آثار را در حراج ندارد،  سازمان مجاز است آثار را پس از ارزش‌گذاری توسط کارشناس رسمی به بالاترین قیمت بفروشد و سازمان موظف است به تمام مراحل فروش نظارت و نسبت به حفظ و نگهداری صحیح آثار اقدام کند. همچنین تشریفات اجرایی این مصوبه یعنی نمایش آثار در نمایشگاه‌ها و حراج‌ها از طریق موسسات مربوط به سازمان و مجموعه‌های دیگر با تایید هیئت مدیره انجام می‌شود. بعد در تاریخ‌های 2 اردیبهشت‌ماه صورت جلسه‌هایی تنظیم شما که در آن نوع اثر، خالق اثر و اندازه اثر مشخص شده است. در ادامه آمده که آثار تحویلی طبق 10 برگ خروج پیوست پس از برپایی نمایشگاه به صورت سالم و بدون نقص در تاریخ 30ام خردادماه به آرشیو گنجینه موزه امام علی (ع) عودت داده می‌شود و در غیر اینصورت تحویل‌گیرنده علاوه بر مسئولیت تحویل آثار و سایر مسئولیت‌های حقوقی و کیفری، خسارت وارده را نیز مطابق با مدیریت هنرهای تجسمی شهرداری اعمال می‌گردد، مکلف به پرداخت و جبران خسارت خواهد بود. 

امانی اضافه کرد: بعد از این تاریخ که آثار به موسسه‌ای تحویل شده که در وابستگی آن به موسسات عمومی تردید هست و طبق اطلاعات تایید نشده گویی موسسه خصوصی است که چند فرد این موسسه را تشکیل داده‌اند، تفاهم‌نامه‌ای میان این موسسه و سازمان فرهنگی و هنری در تاریخ 6 اردیبهشت‌ماه یعنی 3 روز بعد از خروج آثار، امضا می‌شود و سازمان اجازه می‌دهد این آثار برای شرکت در نمایشگاه،  حراج و فروش با تاکید بر طرف اول متعهد و ملزم به پاسخگویی هرگونه نارضایتی و شکایت از سوی هنرمند خالق اثر،  جامعه هنری و نهادهای هنری درباره مالکیت مادی و معنوی است! در تعهدات طرف دوم نیز آمده که؛ مسئولیت حفظ آثار از زمان تحویل لغایت عودت آثار یا فروش آن تماما بر عهده طرف دوم است و فرض مسئولیت کامل برای آن لحاظ می شود.

عضو شورای شهرتهران با اشاره به تصویب‌نامه اموال فرهنگی و هنری و تاریخی هیئت وزیران در سال 81 در اینباره گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت اقتصاد و دارایی و هیئت وزیران بنا بر پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی کشور آیین‌نامه اموال فرهنگی، هنری و تاریخی نهادهای عمومی و دولتی را به شرح زیر تصویب کرد؛ به همه آثار هنری که در رشته‌های مختلف هنر تجسمی اعم از هنرهای سنتی و بومی که ایرانی گفته می‌شود و ساخته هنرمندان بوده و یا در تاریخ هنر جزو آثار شاخص هنری محسوب می‌شود و یا نشانگر آغاز یا اوج سبک باشد! ماده  سوم؛ همه اموال فرهنگی،  هنری و تاریخی دولتی که در اختیار وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌ها و عمومی غیر دولتی و دستگاه‌ها و غیره است بر اساس فرم‌ها و دفاتر مندرج در این اساسنامه توسط دستگاه دارنده ثبت و یک نسخه از آن‌ها به سازمان میراث فرهنگی و وزارت‌خانه اقتصاد و امور دارایی ارسال خواهد شد. عدم انجام مفاد این نامه پیگرد قانونی خواهد داشت. مطابق با تبصره سوم نیز اموال در اختیار شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی و شرکت‌هایی که شمول قانون مستلزم آن‌هاست نیز مشمول این قانون هستند! در صورتی که اموال موضوعه این نامه به دلیل شرایط فیزیکی و یا شیمیایی خود اثر به نحوی از بین برود اموال یاد شده با تایید سازمان میراث فرهنگی با رعایت قوانین مربوطه از لیست اموال دولتی خارج خواهد شد. طبق ماده سیزدهم نیز دستگاه‌های مشمول این بند باید اعتبار مورد نیاز برای نگهداری اموال متناسب با دستورالعمل‌های ابلاغی کنند. همچنین مطابق با ماده هفدهم؛ انتقال بلاعوض و امانی موضوع این آیین‌نامه از یک وزارت‌خانه یا یک موسسه و یا شرکت دولتی به یک وزارت‌خانه یا موسسه دولتی و یا موسسات و نهادهای غیر دولتی با رعایت مواد مربوط قانون محاسبات کشور و با رعایت دو شرط از جمله موافقت قبلی سازمان فرهنگی کشور . خروج موقت اموال فرهنگی اگر درجه یک باشد باید به تصویب هیئت وزیران برسد. طبق تبصره نیز خروج امووال فرهنگی و هنری باد موافقت سازمان فرهنگی کشور انجام خواهد شد. حذف اموال موضوع این آیین‌نامه از فهرست اموال تاریخی، فرهنگی و هنری با رعایت آیین‌نامه با نظارت عضوی از وزارت اقتصاد و امور دارایی،  سازمان میراث فرهنگی و دیوان محاسبات و دستگاه دارنده آن خواهد بود. 

عضو شورای شهر تهران تاکید کرد که؛ مصوبه هیئت امنای سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران نباید مغایر با قانون باشد! هرچند به اعتقاد من نباید بر خلاف قانون هیئت وزیران عمل می‌شده اما با فرض این موضوع چرا توسط خود سازمان انجام نشده و توسط یک شرکت خصوصی انجام شده است؟ چرا با پیگیری چندباره سازمان پول فروش این دو اثر به حساب سازمان آمده است؟ چرا عضو هیئت مدیره سازمان مصاحبه کرد و گفت کل این آثار کم‌تر از 3 میلیارد تومان است اما مطابق با نامه سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران قیمت این آثار 5 میلیارد و 300 میلیون تومان است؟ شهرداری تهران کار را در پاسخ به دلسوزی اعضای شورا به رسانه‌ها می‌کشاند نه ما!

او همچنین در ادامه گفت که؛ باید موضوع پیگیری شود زیرا تابلوها هنوز به موزه بازنگشته‌اند. نکته بعدی اینکه به هر دلیلی این تابلوها مورد استقبال نیست؛ چرا باید به فروش برود؟ باید جلوی فروش آن‌ها گرفته شود. با 150 هزار میلیارد تومان بودجه شهرداری برای مرمت آثاری که در موزه‌های سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران وجود دارد،  بعضی از آثار را به این قیمت به فروش برسانیم! آثار باید به سرعت به موزه امام علی(ع) باز گردد و اگر قرار است این تابلوها در رویدادهایی به نمایش گذاشته شود به امانت و با تاریخ مشخص بازگشت داده شود. ما مشکلی با نمایش آثار در نمایشگاه‌ها نداریم اما با طی کردن فرایند قانونی. و اگر موزه‌های سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران مشمول این قانون نمی‌شوند باید یک نهاد و مرجع بالاتر این موضوع را بگوید. یا باید از مجلس استعلام کنید و یا از معاونت حقوقی ریاست جمهوری.

مهدی عباسی: تابلوها را در دبی ارزان فروختید، می گفتید ما در شورا 1400 دلار برایتان جمع می کردیم!

مهدی عباسی، عضو‌ شورای شهر تهران نیز خطاب به مدیرعامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری گفت: تعدادی تابلو با قیمت ۱۴۰۰ دلار فروخته‌ایم، آن وقت شد افتخار ملی؟ این برای من و شما خیلی زشت است!

وی در ادامه تاکید کرد: هر تابلو را فقط 700 دلار فروختید! یعنی اگر می خواستید یک تابلو معمولی را در دبی بخرید یا بفروشید از این گرانتر بود! اصلا چه کسی به شما اجازه داده است که این تابلوها را ببرید و بفروشید!؟

سوده نجفی: اگر موزه امام علی موزه است پس چرا آثارش را فروختید؟

سوده نجفی، عضو شورای شهر تهران نیز با طرح سه سوال از مدیرعامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری گفت: آیا طبق قانون، موزه ها حق فروش اموال خود را دارند؟ تعداد اعضای هیات مدیره که موضوع فروش تابلوها به امضایشان رسیده چند نفر بوده است؟ همچنین این تابلوها با چه مبلغی فروخته شده اند؟

حبیب کاشانی: قرار بود که ۳۰ تابلو را ببرند و 3 روزه برگردانند ولی اینطور نشد

حبیب کاشانی، عضو و خزانه‌دار شورای اسلامی شهر تهران نیز شورای شهر در واکنش به موضوع فروخته شدن برخی تابلوهای موزه امام علی (ع) متعلق به شهرداری تهران در یک موزه در دوبی گفت: کسی مخالف اقتصاد هنر یا برگزاری نمایشگاه نیست؛ ولی بحث ما «النجاه فی الصدق» است. کسی تصمیم گرفته است که یک نمایشاه برگزار شود و انتقاد ما به شیوه برگزاری نمایشگاه است؛ وگرنه کسی مخالف نمایش آثار فاخر کشورمان و شناسایی هنرمندان کشورمان نیست. 

وی افزود: این‌ها بدیهیات است و اصلا این‌طور نیست که ما دوست نداشته باشم از اقتصاد هنر و اقتصاد توریسم استفاده کنیم. همه می‌خواهند که کشورمان در این زمینه‌ها به اوج برسد. اما این که با یک شرکت قرارداد ببندیم که برود در نمایشگاه شرکت کند و هزینه را هم از ما بگیرد و تعدادی از تابلوها را هم بفروشد و برگردد، این را باید توضیح بدهیم. 

عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: قرار بوده است که ۳۰ تابلو را ببرند و سه‌روزه برگردانند، اما بعد از سه روز تابلوها برنگشته است. اگر هدف ما بردن تابلوها به قصد فروختن و کسب درآمد بوده است که وامصیبتا! اشتباه کرده‌ایم اگر به یک شرکت پول بلیت و هتل و اجرا داده‌ایم که برود و برخی تابلوها را بفروشد. ۱۳۲۲ دلار در این زمینه هزینه کرده‌ایم، در حالی که قیمت یک تابلو معادل همین اعداد می‌شود. 

کاشانی خاطرنشان کرد: آقای باقری (معاون شهردار تهران) دست خود را روی سینه می‌گذارد و می‌گوید اگر دل شما شکسته است، من عذرخواهی می‌کنم. نیازی به حاشیه‌سازی نیست، بلکه باید راستش را بگوییم. می‌دانیم که اولین بار بوده است که این کار را انجام دهیم و حتما می‌توانیم به روش بهتری این کار را بکنیم.

نرجس سلیمانی: وزیر میراث فرهنگی هم در هیات امنای سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران حضور داشته باشد

نرجس سلیمانی ، عضو شورای شهر تهران نیز گفت: بر اساس صحبت هایی که انجام شد پیشنهادی دارم و می خواهم آن را مطرح کنم. در هیات امنای سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می تواند عضو باشد و با حضورش، کمک کننده باشد.

زهرا شمس احسان: کارمندان 20 ساله موزه به ما خبر فروش تابلوها را دادند

شمس احسان، عضو شورای شهر تهران در واکنش به فروش تابلوهای موزه امام علی توسط شهرداری تهران گفت: اخبار و اطلاعات فروش این تابلوها از طریق کارمندان و بدنه 20 ساله موزه به ما رسید. چرا؟ چون به آثار تعلق خاطر دارند چون این تابلوها را ارزشمند می دانستند.

میثم مظفر: کاش تصویر دو تابلویی که فروخته شده را نشان می دادید

میثم مظفر، عضو شورای شهر تهران در صحن علنی گفت: کاش تصویر دو تابلویی که فروخته شده را نشان می دادید. آثار هنری می تواند توسط یک هنرمند فاخر درجه یک کشور ایجاد شده باشد یا اینکه من نقاشی کشیده باشم. باید ببینیم این آثار در چه سطحی بوده اند.

وی در ادامه افزود: چه کسی گفته است که فروش آثار هنری بد است؟ صادرات آثار هنری یک کار راهبردی در توسعه فرهنگ و هنر کشورهاست. یک زمانی قطعه ای از تخت جمشید را می خواهد بفروشد که امکان پذیر نیست ولی فروش آثار هنری به شرط آنکه جزء آثار ملی و فاخر نباشد، ایرادی ندارد.

مهرداد باقری در پاسخ به رکنا: تابلوها به مزایده گذاشته شده بودند و بالاترین قیمت همان 40 میلیون تومان بود

مهرداد باقری در حاشیه برگزاری دویست و شصت و پنجمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در پاسخ به سوالات خبرنگاران درباره حواشی تابلوهای فروخته شده در مجموعه شهرداری تهران، گفت: در این رویدادی که مورد بحث است ۳۰ اثر شرکت کرده بودند که از میان آنها دو اثر خواهان داشته و فروخته شده است و هزینه آن نیز برای تهیه آثار جدید واریز شده است. مابقی آثار نیز در اختیار ماست و به زودی توری برای بازدید این آثار گذاشته خواهد شد.

وی افزود: موضوع مطرح شده از سوی برخی افراد مبنی بر نداشتن اجازه فروش آثار، مربوط به آثار موزه‌ای است. در حالی که بحث مورد نظر ما درخصوص آثار موزه‌ای نیست. در مجموعه موزه امام علی(ع) به دلیل کمبود انبار، بخشی از آثار هنری نیز نگهداری می شود.

باقری در پاسخ به سوال رکنا مبنی بر اینکه آیا نمایشگاه های دیگری نیز برگزاری می شود و اینکه چرا تابلوها به مزایده گذاشته نشده اند، گفت: قطعا بعد از این هم نمایشگاه خواهیم داشت. این تابلوها نیز به مزایده گذاشته شده بودند و بالاترین قیمت اعلامی همان 40 میلیون تومان بود. 

رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با تأکید بر اینکه اعضا نسبت به موضوع اعتراض نداشتند؛ بلکه سوال داشتند که مفصل پاسخ داده شده است، اظهار کرد: قیمت‌گذاری توسط قانون و هیات کارشناسی انجام می‌شود. درباره این موضوع نیز تیم کارشناسی بر اساس نظر ریاست شورا تشکیل خواهد شد که همه ابهامات را بررسی کند و گزارش نهایی را در صحن و رسانه‌ها مطرح کند. بی‌تردید اگر تبادل و خرید و فروش آثار نباشد حیات آثار هنری چه تکلیفی پیدا می‌کند؟ قطعا در نمایشگاه‌های بعدی همچون سال‌های گذشته این کار را انجام خواهیم داد. در این مسیر نیز شورا حق نظارت دارد و ما هم درخواست می‌کنیم گزارش کامل نتیجه بررسی‌های خود را به رسانه‌ها بدهند.