بیماری‌های قلبی و عروقی یکی از شایع‌ترین علل مرگ و میر در ایران نیز به شمار می‌رود.

به منظور برنامه‌ریزی برای پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی، اطلاع رسانی مناسب به افراد جامعه و مبارزه همه جانبه با عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی، دولت‌ها و مردم به فکر مقابله با این بیماری‌ها افتادند. از جمله نهاد‌های مردمی مانند فدراسیون بین‌المللی قلب‌شناسی و انجمن بین‌المللی قلب‌شناسان، در سال ۱۹۷۸ میلادی تاسیس گردید که مسئولیت آن پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلبی عروقی بود.

با ادغام این دو انجمن با یکدیگر و تغییر نام آن‌ها رسما از سال ۱۹۹۸، فدراسیون جهانی قلب تشکیل شد. فدراسیون جهانی قلب با این نگرش که تمام کشور‌های عضو این فدراسیون می‌توانند به ریشه‌کنی همه‌گیری جهانی بیماری‌های قلبی عروقی کمک کنند، با همکاری سازمان بهداشت جهانی بیست و نهم ماه سپتامبر هر سال را به عنوان روز جهانی قلب تعیین کرد و هرساله با شعاری متفاوت این روز گرامی داشته می‌شود.

علائم بیماری‌های قلبی در بسیاری از موارد دیر ظاهر می‌شوند و نداشتن علامت، دلیل بر سلامت قلب نیست. اولین گام برای داشتن یک قلب سالم، شناخت عوامل خطری است که قلب را تهدید می‌کنند. پزشکان معتقدند، هر چه میزان کلسترول بد یا LDL در خون شما بالاتر باشد و تعداد بیشتری از عوامل خطرزا را داشته باشید، به همان اندازه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی قرار دارید. افرادی که قبلا مبتلا به بیماری قلبی بوده اند، در معرض خطر بیشتری برای وقوع یک حمله قلبی مجدد هستند.

عوامل خطرزای اصلی در بیماری‌های قلبی عبارتند از:

استعمال سیگار

فشار خون بالا

میزان کم کلسترول خوب یا HDL

سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی زودرس

سن در مردان ۴۵ سال یا بیشتر و در زنان سن ۵۵ سال یا بیشتر‌

اگرچه چاقی و نداشتن فعالیت بدنی در فهرست بالا نیامده است، ولی باید توجه داشته باشیم که این عوامل نیز در بروز بیماری‌های قلبی موثر هستند. برای آن که مشخص شود تا چه اندازه در معرض خطر بیماری‌های قلبی قرار دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.

نکاتی برای محافظت از قلب:

برای داشتن قلب و بدنی سالم و پیشگیری از بروز عوارض و مشکلات قلبی و عروقی، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:

سیگار نکشید: یکی از مھمترین عوامل بروز حملات قلبی، سیگار است. احتمال بروز حمله قلبی در یک فرد سیگاری، تا ٧٠ درصد بیشتر از یک فرد غیر سیگاری است. اگر سیگار می‌کشید و در کنار آن ھم به سلامتی قلب و بدن خود اھمیت می‌دھید، بدانید که این دو در تضادی عظیم ھستند. پس سعی کنید از ھمین امروز سیگار را کنار بگذارید.

مصرف کربوهیدرات‌ها را کم کنید: تحقیقات نشان داده اند که مصرف بیش از انداره موادی که کربوھیدارت دارند، احتمال بروز بیماری قلبی را تشدید می‌کنند. مواد غذایی مانند کورن فلکس، نان ھای چرب و سیب زمینی سرخ کرده در این دسته قرار می‌گیرند.

چک آپ منظم داشته باشید: اگر در خانواده تان، فرد یا افرادی با سابقه بیماری و یا حمله قلبی هستند، آگاه باشید که شانس بروز این بیماری در شما بیشتر از سایرین است. به هر ترتیب می‌توانید با چک آپ منظم بررسی سطح کلسترول خون و اندازه گیری فشارخون در بازه‌های زمانی منظم، قبل از بروز حادثه از خود محافظت کنید. البته این چک آپ‌ها برای همه افراد توصیه می‌شود.

فعالیت‌های ورزشی منظم را از یاد نبرید: روزانه ٢٠ تا ٣٠ دقیقه از وقت خود را به ورزش‌های سبک اختصاص دهید. این مقدار ورزش می‌تواند سرعت تپش قلب شما را بین شصت تا هفتاد درصد افزایش دهد. پیاده روی به عنوان یکی از بهترین و ساده‌ترین ورزش‌ها بهترین توصیه است. حتی اگر در توان خود می‌بینید، بد نیست در این ٢٠ دقیقه، کمی هم دویدن را امتحان کنید.

استرس به خود راه ندهید: برخی متخصصین، استرس و ناراحتی اعصاب را مھمترین دلیل بیماری‌ها و عوارض قلبی به حساب می‌آورند. استرس حاد، در حد عواملی ھمچون سیگار کشیدن، فشار خون بالا، افزایش کلسترول خون و عدم فعالیت بدنی، می‌تواند ریسک حمله قلبی را افزایش دهد.