ارزش قطعنامه های بین المللی و تاثیر آن بر زندگی مردم ایران

قطعنامه های بین المللی / خرید و فروش اسلحه / تحریم تسلیحاتی / تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل متحد از نیمه شب ۲۷ مهر ۱۳۹۹ پس از ۱۳ سال پایان گرفت. بنا به توافق هسته‌ ای ایران با شش قدرت جهانی (برجام) در سال ۲۰۱۵، تحریم تسلیحاتی ایران در این تاریخ لغو و ایران منعی برای خرید و فروش اسلحه ندارد. آمریکا در ماه‌ های گذشته تلاش های زیادی کرد تا با طرح قطعنامه‌ ای در سازمان ملل متحد، تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند. اما این قطعنامه حتی بعد از رایزنی‌ های بسیار واشنگتن رای نیاورد. این دستاورد بزرگ برای ایران، چه تاثیری بر زندگی مردم دارد ؟

در این خصوص گفتگوی رکنا با دکتر نصرت الله تاجیک ، سیاستمدار و دیپلمات کشورمان را بخوانید:

این سیاستمدار در پاسخ به تاثیر این اتفاق بر زندگی مردم گفت: باید سطح، نوع، روش و میزان انتظار خود را از این موضوع مشخص کنیم. اگر انتظار ما این است که لغو تحریم های تسلیحاتی می تواند به طور مستقیم و در کوتاه مدت بر سفره مردم تاثیرگذار باشد، باید بگویم خیر. اما می تواند مقدمه اقداماتی باشد که اگر با انتخاب رویکرد مناسب ، دیپلماسی فعال و برنامه ریزی خوب قدم برداریم در زندگی مردم هم موثر باشد.

از بعد روانی قطعنامه ها استفاده کنیم

سفیر پیشین کشورمان در اردن در ادامه گفت: درست است که با اجرای قطعنامه 2231 از نظر قانونی و حقوق بین الملل منعی برای خرید و فروش اسلحه نداریم، اما نکته مهم بعد سیاسی روانی این اتفاق است و نه بعد عملیاتی آن. و آن این است که با اجرایی شدن این قطعنامه و خاتمه یافتن تحریم های تسلیحاتی ، ایران دیگر به عنوان یک تهدید امنیت جهانی تلقی نمی شود. وقتی برجام ، ایران را از شر چند قطعنامه فصل هفتمی نجات داد ، برغم تلاش تخریبی تیم ترامپ  که قصد داشت ایران را به عنوان تهدید امنیت جهانی معرفی کند، اما با اجرای این قطعنامه تحریم های تسلیحاتی خاتمه یافت. این قطعنامه به طور غیر مستقیم نشان داد که دنیا ایران را تهدید جهانی نمی داند. این مساله خیلی مهم تر از تجارت تسلیحاتی است!

اگر این قطعنامه برای ایران نفعی نداشت ، چرا آمریکا تلاش می کرد اجرایی نشود ؟

تاجیک در ادامه افزود: در فاصله سال های 84 تا 92 ایران چندین قطعنامه دریافت کرد. ایران به عنوان تهدید جهانی معرفی شد و تنها و ایزوله شد. پروژه ایران هراسی موفق شد و دنیا ما را به عنوان عنصر تهدید کننده صلح جهانی تصور کرد. اما بعد از مذاکرات و امضای برجام، وضعیت تغییر کرد. ضمن این که با برهان خلف نیز می توان به این رسید که اجرائی شدن این قطعنامه خیلی برای کشور مفید است. اگر این قطعنامه برای ما نفعی نداشت چرا دولت ترامپ تلاش می کرد که این قطعنامه اجرایی نشود و تلاش کرد مکانیزم ماشه را فعال کند؟ اما موفق نبود. این سلسله بردهای سیاسی برای ایران دستاوردهای سیاسی و روانی را در پی خواهد داشت. این که ترامپ را منزوی کرد و وی را در انزوای خروجش از برجام نگه داشت.  این باعث می شود سایر تحریم های آمریکا علیه ایران را نیز زیر سئوال ببرد و مقدمه اقدامات عملیاتی برای زندگی مردم باشد.

ایران باید از فرصت های بین المللی برای مراودات تجاری بهره ببرد

وی در ادامه گفت: اگر دنیا ، دنیای منصفانه ای بود این قطعنامه می توانست مبنای عملیاتی نیز داشته باشد. اما در دنیا زور حرف اول را می زند. کشوری چون آمریکا با روش ترامپ، قلدرمآبانه در دنیا به دلیل برتری اقتصادی ، سیاسی و نظامی تلاش می کند اراده خود را علیه ایران و کشورهای دیگر که با ایران تجارت دارند تحمیل کند . ما باید از این فرصت استفاده کنیم و با یک دیپلماسی فعال و با یارگیری و با ایجاد اجماع نه تنها مراودات تسلیحاتی را روان کنیم ، بلکه مراودات تجاری ایران را هم برای واردات کالاهای اساسی ، دارو و غذا تسهیل کنیم و کالاهای خود را بفروشیم.

این سیاستمدار کشورمان تاکید کرد: ایران در فروش نفت تحریم نیست اما از نظر وارد کردن پول حاصل از صادرات نفت و واردات کالاهای اساسی مساله دارد. لذا این قطعنامه ها مانند دانه های تسبیح هستند. نخ تسبیح برنامه ریزی ، سیاست گذاری ، انتخاب رویکرد مناسب و اقدامات دیپلماسی ما است . ایران باید بتواند کشورهای دیگر را علیه اعمال تحریم های یکجانبه با خود همراه کند. همان گونه که با استراتژی خوب در قضیه برجام کشورها را در کنار خود حفظ کرد و اجازه نداد به آمریکا پیوندند. این برای ما دستاورد بزرگی بود و هست.

ایران نیاز به سلسله اقدامات ساختاری دارد

تاجیک در تصریح اقدامات لازم از سوی ایران بیان کرد: ایران نیاز به سلسله اقدامات ساختاری دارد. این مسائل به طور آنی حل نمی شود و نمی توان آن را فقط به فعالیت های دیپلماتیک نسبت داد. باید برخی از رویکردهای خود در سیاست داخلی و خارجی را تغییر دهیم. سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است. از طرفی در خیلی از مسائل مثل نحوه تامین منافعمان در سیاست خارجی ، حقوق بشر ، برنامه های موشکی و پیدا کردن فرمول همکاری های مشترک و چند جانبه هنوز نتوانستیم زبان مشترکی با دنیا پیدا کنیم. هیچ کشوری دکترین امنیت ملی و دفاعی خود را با نظر سنجی کشورهای دیگر نمی نویسد. براساس توانایی ها و نیازهای خود آنرا می نویسد و اجرا می کند. لذا ما نیازی نداریم که از کسی بپرسیم که موشک بسازیم یا نه؟! اما هنوز نتوانستیم گفتمان غالبی را با کشورهایی پیدا کنیم که در حوزه امنیت ملی ما قرار دارند یا کشورهایی که در حوزه تمدنی و حلقه اول امنیتی ما و خاورمیانه هستند مثل اروپا.

تغییر رویکرد در سیاست خارجی و داخلی به معنی تغییر در اصول نیست

این دیپلمات بازنشسته کشورمان تاکید کرد: تغییر این رویکردها به معنی تغییر در اصول نیست. اصول کشور ما براساس نیازها و براساس اهداف انقلاب و اقتدار و توسعه کشور است. اما می توانیم یک سری رویکردهای جدید اعمال کنیم. می توان دغدغه کشورهایی که در تضاد، تقابل یا رقابت با ما قرار دارند را درک کرد. می توان با مذاکره و گفتگو و فعالیت های دیپلماتیک این مسائل را حل کرد. ما مسائل حل نشده زیادی داریم. در داخل، در منطقه، در صحنه بین المللی. حل این موارد نیاز به اجماع داخلی ، برنامه ریزی و سیاست خارجی منسجم و فعال دارد.

وی در ادامه افزود: مهم این است که اجازه ندهیم که الگوی توسعه مردم ایران در سایه تقابلات ما در سیاست خارجی قرار بگیرد. باید روشی پیش گرفته شود که بتوانیم از ظرفیت های کشور : جوانان ، رسانه ها ، امکانات مادی و معنوی و صنایع و معادن در راه توسعه کشور استفاده کنیم. به نظر می آید علیرغم این که ما در برخی از صحنه ها خوب عمل می کنیم، نتوانستیم این اقدامات را به طوری سازماندهی کنیم که مردم به جایی نرسند که وقتی اتفاق مهمی نظیر اجرای یک قطعنامه بین المللی به نفع ایران رخ داد که ابر قدرت جهان موافق آن نیست، آنها فکر کنند این امر چه نقش سازنده ای در زندگی روزمره شان خواهد داشت؟! متاسفانه جدای از مسائل سیاست خارجی مدیریت سیاست عمومی در کشور به گونه ای است که مردم حس می کنند به دور خود می گردند و مشکلاتشان حل نمی شود.حس نمی کنند به سمت توسعه و پیشرفت می روند. اینها از انسجام ملی که هسته اصلی موفقیت در سیاست خارجی است، می کاهد.

تاجیک در تاکید سیاست های لازم برای حل مشکلات اساسی مردم گفت: ما در سیاست های خارجی و سیاست های عمومی داخلی باید به دنبال این باشیم که مردم احساس مشارکت و مفید بودن کنند. حس کنند زندگی خود و فرزندانشان رو به بهبود است، نه این که شرایط شان هر سال سخت تر از سال های قبل شده است. باید در ساماندهی و رویکرد اقتصاد سیاسی خود تجدید نظر اساسی کنیم. تا زمانی که سفره مردم به فروش نفت بستگی دارد، مسائلمان حل نخواهد شد. باید نتیجه درآمد نفتی ما در بخش تولید شغل و توسعه زیرساخت های عمرانی کشور مصرف شود. باید مردم از طریق بودجه های عمرانی و احداث زیر ساختها و در نتیجه تولید شغل منتفع شوند نه این که فروش نفت فقط به واردات مایحتاج مردم ختم شود و نان مردم را تامین کند.

تاجیک در ادامه افزود: بافت اداری کشور ما نیز نیاز به تحول دارد. فرسودگی ساختار اداری و فساد اداری اجازه رشد و بالندگی به هیچ کس را نمی دهد، مخصوصا" جوانانی که با آرزوهایی از دانشگاه وارد جامعه می شوند نمیتوانند در این نظام اداری بالندگی داشته باشند و لذا این نظام اداری باید متحول شود تا زمینه فعالیتها و مخصوصا" رشد و گسترش بخش خصوصی گردد.

قسمت اعظم مشکلات ایران داخلی است

این سیاستمدار مطرح کشورمان در پاسخ به تاثیر تحریم ها و پول های مسدود شده ایران در کشورهای دیگر بیان کرد: اگر چه این مبحث در حوزه تخصصی من نیست اما برخی اقتصاددانان معتقدند که سهم کمی از مشکلات کشور به تحریم ها مربوط می شود. قسمت اعظم مشکلات ما مربوط به سوء مدیریت ، مشکلات داخلی ناشی از دولتی و نیمه دولتی بودن اقتصاد و نیز سایر بخش ها از جمله فرهنگ ، سیاست و سیستم اداری کشور است.

با سیاست خارجی می توانیم جلوی رفتار قلدرمآبانه ترامپ بایستیم

وی تاکید کرد: البته فشارهای آمریکا و رفتار قلدرمآبانه ترامپ و نیز سرمایه گذاری های تخریبی رقبای منطقه ای ایران را نمی توان نادیده گرفت. اما می توان این مسائل را از طریق سیاست خارجی فعال ، به شرطی که نظام اداره کشور چند گانه نباشد، حل کرد. وقتی رئیس جمهور آمریکا سرافرازانه ترور یک نظامی ایران را اعلام می کند و ما نمی توانیم از حقوق بین الملل برای محکومیت تروریسم دولتی استفاده کنیم و جلوی یاوه گویی آمریکا را بگیریم. باید چه کنیم ؟ بخشی از این مشکلات را می توان با سیاست خارجی ، تخصیص منابع ، فعالیت های حقوقی بین المللی ، استفاده از وکیل های حرفه ای حل کرد. در نتیجه این اقدامات می تواند منجر به دستاورد های سیاسی و اقتصادی برای کشورمان باشد.

این سیاستمدار کشورمان افزود: اگر ما بتوانیم یک سلسله اقدامات حقوقی در صحنه بین المللی و مجامع جهانی انجام بدهیم، فکر می کنم منتج به نتیجه شود. مثل خیلی از پرونده هایی که ایران از آن سرفراز بیرون آمد. مانند ماجرای دادگاه لاهه و شکایت آمریکا در قضیه عهدنامه مودت. به طور عمومی معتقدم اگر مشکلات داخلی اجازه دهد و بیش از حد مسائل سیاسی را جناحی نکنیم ، وزارت امور خارجه را زیر فشار نگذاریم، انتقاد را با دانش و روش شناسی و منصفانه بیان کنیم ، می توانیم از پس سیاست خارجی برآییم. اما اگر با مسائل سطحی و کم عمق ، هر روز توان و انرژی مسئولین را بگیریم، کار پیش نخواهد رفت.

انتقادهای غیرسازنده به نفع کشور و مردم نیست

تاجیک در ادامه افزود: من منتقد دولت و سیاست خارجی کشور هستم. اما معتقدم که باید ساز و کار مناسبی برای انتقاد داشته باشیم. این شکل انتقاد که در کشور رواج یافته ، انگیزه کار کردن و ریسک کردن را از مدیران می گیرد. انتقاد باید سازنده و با راهکار باشد. باید به طوری باشد که برای فرد یا سازمانی که مورد انتقاد قرار می گیرد ، دریچه تازه ای باز شود. نباید وقت و انرژی خود را به چالش باهم بگذرانیم و توان مقابله با رقبای خارجی را از دست بدهیم. یا انگیزه ریسک پذیری را از مسئولین بگیریم.

وی در آخر افزود: خیلی از کشورها در توسعه و تثبیت خود، گوی سبقت را از ما ربوده اند. این به نفع کشور و مردم نیست. زیرا آنها را نسبت به کارآمدی دولت و حاکمیت بدبین می کند و مقدمه ای خواهد شد برای ایجاد بحران مشروعیت! ما نیاز به تصمیمات جدی در زمینه مسائل داخلی و نحوه تنظیم سیاست عمومی داریم، از جمله : عدم مداخله قوا در کار یکدیگر ، سلامت و استقلال قوه قضائیه ، وجود مجلسی متشکل از همه اقشار، اقوام، اصناف و طبقات مردمی که منعکس کننده صدای همه ملت باشند، حفظ اقتدار دولت به عنوان مسئول اجرائی کشور و تنها قدرت تصمیم گیر در زمینه امور عمومی و اجرائی کشور و مجری قوانین مصوبه مجلس شورای اسلامی و گردش درست قدرت از طریق فعال شدن احزاب و جوامع مدنی و مشارکت پذیری حداکثر مردمی. انشاالله!برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.