اوج گیری فردگرایی /حذف ارتباطات فامیلی و اجتماعی با ادامه مشکلات اقتصادی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، نسل قبل مشتاق است که مناسبات فامیلی و آنچه که امروز صله رحم شناخته می شود، رایج بماند. مقابل این توقع بی تفاوتی نسل جدید ایران است. شاید مشغله و زندگی شهری سبب کم رنگ شدن یا سخت شدن مناسبات فامیلی شده باشد، اما نمی شود کتمان کرد که تمایل نسل جوان تر به این مناسبات مبرهن است. زیرا نسل مذکور از این مناسبات حتی در فرصت ایجاد شده و حتی در بین اعضای خانواده درجه اول، پرهیز می کند. سخت است که این پرهیز را فردگرایی معرفی کرد یا انزوا طلبی. پرسش آنجا است که چه رویکردی باید در قبال این دگردیسی داشته باشیم؟ ایا این وضعیتی زودگذر است و دلایلی ماسوای فرهنگی دارد یا ما با تغییر فرهنگ مواجه هستیم. محمد حیدر پور، جامعه شناس فرهنگی در این رابطه با رکنا گفت و گو کرد.

unnamed (2)

حیدر پور گفت: علم جامعه شناسی به این دغدغه بسیار پرداخته است. این موضوع تحت عنوان خانواده هسته ای از آغاز زندگی صنعتی و انقلاب صنعتی بررسی شد. خانواده از همان تاریخ، ابتدا در کشورهای توسعه یافته و سپس در کشورهایی که از آن توسعه تاثیر گرفتند، مورد تهدید و بررسی قرار گرفت. باید توجه کنیم که نمی شود از تاثیرات فرهنگی گریخت. در واقع تمدن غرب مصادیق شیرینی داشته است که آن را رواج می دهد. آن مصادیق در واقع تکنولوژی است و شما در دست منتقدترین های فرهنگ غرب هم گوشی و امکاناتی را می بینید که غربی هستند. بنابراین سخت است که تصور کنیم انسان از تاثیری که از آن فرهنگ دریافته است صرف نظر کند. ما هم مستثنا نیستیم.

بدفهمی از فرهنگ غرب مغایر انعطاف فرهنگی ماست

وی در ادامه بیان کرد: موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد، تقبیح فردگرایی است. فردگرایی اصل مهم انسانی است. این مسئله موضوع خودمحوری است. متاسفانه اقتباس ما از غرب مورد نقد است. ژاپن به عنوان اولین کشوری که بعد از غرب توانست به توسعه دست پیدا کند، به خوبی مناسبات سنتی خود را حفظ کرد و فرهنگش انعطافی داشت که این کار را ممکن است. این توانمندی را ما لازم داریم و باید به این نتیجه برسیم که تعامل فرهنگ ما با غرب در چه شرایطی است و به کجا باید برسد. در این راستا دولتمردان لازم است از نخبگان فرهنگی استفاده کنند. نباید بدفهمی از غرب و مفاهیم مدرنیته مانند فردگرائی که امروز با خودمحوری معادل شده است، ادامه پیدا کند.

سردرگمی فرهنگی جامعه در فقدان تریبون اصحاب دانش

این جامعه شناس فرهنگی گفت: همیشه در فرهنگ ما سالمند، پدربزرگ، مادر و فامیل ارجمند بوده است. این در هر دو فرهنگ ملی و مذهبی ما که مربوط به قبل و بعد اسلام است، پررنگ بوده است. امروز ما فقدان آن را میبینیم و تقصیر را به گردن غرب می اندازیم. این تقصیر غرب نیست و ما باید در پذیرش مدرنیته تجدید نظر کنیم. لازم است که ما دستاورد غرب را کسب کنیم ولی فرهنگ خود را که لازمه بقای جامعه ما است حفظ کنیم. لازم است که بیان این موضوعات، شرح و تفصیل آن را دولتمران به کارشناسان جامعه شناسی بسپارند. اجازه بدهند که آنها از طریق رسانه ها و صدا و سیما با مردم صحبت کنند. این مسائل باید در جامعه تفهیم شود. تا وقتی که اجازه بیان این موضوعات نیست یا فضای مناسب برای بیان آن ارائه نمی شود، سردرگمی مردم ادامه دارد.

تاثیر فقر بر حذف ارتباطات فامیلی و اجتماعی

حیدرپور گفت: دولتمردان باید بدانند که ما با یک حقیقت فرهنگی روبرو هستیم. ترک کردن همه المان های تمدنی کشور همان قدر اشتباه است که نگه داشتن تمام آن المان ها. در خصوص کاهش تمایل انسان ها به مناسبات فامیلی که عنصر مهمی در فرهنگ ما است، فقر و مشکلات اقتصادی هم موثر است. برای انسان هایی که قرار است به سختی معیشت خود را تامین کنند، یعنی گاه با دو شیفت کار کردن، پایبندی به آیین های فامیلی سخت است. اما این مشکل زاییده تنها فقر و مشکلات معیشت نیست. موضوع فرهنگی است. موضوع در اقتباس غلط ما از غرب ظهور کرد. ما نتوانستیم آن موارد عقلانی را از فرهنگ غرب اقتباس کنیم که به حیات ما کمک می کند.

دولتمردان صدای نخبگان علم و فرهنگ را رسا کنند

وی در ادامه بیان کرد : این گسست فرهنگی وجود دارد اما جای امیدواری برای انسان همیشه هست. به هر حال جامعه راهی پیدا خواهد کرد که بحران و تنهایی خود را حل کند. بی تردید از فرهنگ خود صیانت می کند، به تعادل می رسد و در آن موفق خواهد بود. اما باید بگوییم که امروز دولتمردان، در ارتباط با این گونه مسائل آسیب زا، باید از کارشناسان نخبه و اصحاب علم استفاده کنند. نباید دولت و رسانه هایش این موضوعات را خطی دنبال کنند. برای تمام این مشکلات راهکارهای فرهنگی وجود دارد. باید از کارشناسان دعوت کنند و سخنان آنها را به گوش مردم برسانند.

 نمی توانیم با نگاه رو به عقب ادامه دهیم

حیدرپور بیان کرد : هرگز نمی توانیم با نگاه رو به عقب ادامه دهیم. هرگز نمی توانیم با نگاه خطی و انتقاد صرف به تعامل برسیم. هرگز نمی توانیم کلیت غرب را نقد کنیم و اقتباس اشتباه خود را نادیده بگیریم. راه ورود به این مسائل متفاوت از آن چیزی است که امروز در پیش گرفته اند. ما باید با استفاده از تجارب گذشته برای آینده خود راهکار تعریف کنیم. این راهکار می تواند تجدید نظر در المان های فرهنگیمان باشد. جامعه ایران پتانسیل حفظ، یادگیری، فهم و صیانت از آورده های نوین خود که موجب بقایش خواهند شد را دارد. امروز ما می دانیم که فرافکنی یا تقصیر غرب انداختن مشکلات فرهنگی اشتباه است. برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

کدخبر: 606077 ویرایش خبر
لینک کپی شد
آیا این خبر مفید بود؟