ظریف: به اختلافات داخلی امریکا امید نبندیم

تحولات این چند وقت اخیر و سلاخی که در کنسولگری عربستان در استانبول صورت گرفت باعث شد که افکار عمومی در اروپا و امریکا فشار ایجاد کنند، آنچه که برای من سؤال است، این است که این افکار عمومی وقتی که مردم یمن سلاخی می‌شدند کجا بودند، حتماً سلاخی یک خبرنگار در ترکیه کاملاً غیرقابل قبول است و باید محکوم بشود، اما الان یک میلیون نفر در یمن دارند از وبا می‌میرند چرا این برای دنیا مهم نبود که باید سرنوشت آن خبرنگار مردم را متوجه وضعیت یمن کند، این برای دستگاه‌های خبری و رسانه‌ها یک سؤال بزرگ است که کجا بودند در چهار سال گذشته؟ چرا سکوت کردند؟ چرا جنایتکاران را به عنوان اصلاح‌طلبان منطقه معرفی کردند و از آنها حمایت کردند؟ اگر یادشان رفته که چه سرمقاله‌هایی را به نفع بعضی‌ها نوشتند، می‌توانیم سرمقاله‌های خودشان را نشان‌شان دهیم، یکدفعه چه شد؟

ایران از روز اول واقعیات را دید گفت جنگ یمن ،جنگ سوریه پیروزی نظامی ندارد باید از طریق گفت و گو حل شود، خیال کردند با فضاسازی علیه ایران می‌توانند واقعیات منطقه ما را عوض کنند ولی دیدند که اشتباه می‌کنند.

حمایت از مردم یمن یکی از محورهای عمده در برنامه‌های ما بوده است، آقای دکتر روحانی چند روز پس از فاجعه شروع حملات به یمن در سفر آقای رجب طیب اردوغان به ایران پیشنهاد طرح چهار ماده‌ای را مطرح کردند و از همان زمان ما در همه ملاقات‌هایمان موضوع وضعیت مردم یمن و ضرورت حمایت از آنها و ضرورت پایان دادن به جنگ را مطرح کرده‌ایم، ما نخواستیم کسی وارد جنگ علیه عربستان بشود بلکه خواسته‌ایم که از توانایی سیاسی‌شان برای پایان جنگ استفاده کنند و از اینکه ادعا می‌کنید اگر یک هفته حمایت‌تان را از عربستان بردارید فارسی صحبت می‌کنند ما که قبول نداریم چون که ما تلاش نداریم که کسی را وادار کنیم فارسی صحبت کند.

اما اگر این اعتقاد را واقعاً دارید، پس بدانید که چهار سال مسئول کشتار در یمن شما هستید چون اگر شما حمایت خودتان را برداشته بودید و فشار آورده بودید، اکنون در یمن جنگ نبود.

گفته می‌شود در روابط ما با ترکیه یک پارادوکس وجود دارد، چرا که در برخی از مسائل بین ما و ترکیه اختلافاتی است ولی با این حال روابط سیاسی- اقتصادی ما آسیب ندیده است، برخی آن را هوشمندی ایران می‌دانند و برخی دیگر مسائل پشت پرده، دلیل آن چیست؟

مسائل پشت پرده‌ای نیست، کشورها علی القاعده در همه مسائل اشتراک نظر ندارند، این حکمت مسئولین کشورها است که بتوانند اختلاف نظرهایشان را مدیریت بکنند، حتماً ما در این منطقه نقاط اشتراک‌مان خیلی بیشتر از نقاط اختلاف‌مان است.

ما مشکلی که با برخی همسایگان عرب‌مان در جنوب خلیج فارس داریم، این است که بر اساس یک تصور غلط از واقعیات دنیا فکر می‌کنند اولاً که امریکا و غرب همه دنیا است و اگر بتوانند دل امریکا و غرب را به دست بیاورند، می‌توانند به هر جایی که بخواهند، برسند و فکر می‌کنند که مسیر به دست آوردن دل امریکا و غرب این است که با ایران مخالفت کنند، برای همین است که نمی‌توانند به نتیجه برسند، آنها نیز تا جایی که بتوانند از اینها استفاده می‌کنند و وقتی که نیازشان تمام شد می‌گذارندشان کنار، کما اینکه بارها این واقعیت را دیده‌اند و عبرت نمی‌گیرند.

برخی می‌گویند که ائتلاف همکاری ایران و روسیه و ترکیه بعد از پایان بحران سوریه در موضوع بازسازی این کشور و در مسائل بعدی مرتبط به چالش کشیده می‌شود، نظر شما در این باره چیست و چقدر بعد از پایان بحران این همکاری پا برجا خواهد ماند؟

بالاخره کشورها ممکن است با هم اختلاف داشته باشند، اما الزاماً موضع یکسان نداریم و منافع‌مان صد درصد یکسان نیست، اما این روش متمدنانه را یاد گرفته‌ایم که مسائل را از طریق گفت‌وگو حتی اگر قابل حل نباشد، مدیریت کنیم. من فکر می‌کنم همین روش را سایر کشورهای منطقه نیز انتخاب کنند یعنی اول بپذیرند راه حل در بیرون منطقه نیست، بیایند همین جا مشکل‌شان را حل بکنند و خیلی سریع به نتیجه می‌رسند، یعنی مانند همین مدلی که ما با روسیه و ترکیه انجام داده‌ایم با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس هم قابل انجام است.

در مرحله بازسازی سوریه حضور بخش خصوصی ایران در پروژه‌های مرتبط چگونه خواهد بود؟

اگر قرار باشد سوریه بازسازی بشود و خواهد شد، این از طریق خود مردم سوریه خواهد بود و بخش خصوصی ایران و سایر کشورها نیز مشارکت خواهند کرد؛ اگر منتظر غرب بنشینند و اینکه غرب بخواهد سوریه را بازسازی کند، ضمن اینکه غرب تعهد دارد به این کار یعنی این وظیفه آنها است چون غربی‌ها سوریه را خراب کردند، آن کشورهایی که پول دادند به تروریست‌ها و از آنها حمایت کردند باید خسارت بدهند و جواب دهند، من به تجربه دیدم که منتظر غرب شدن برای بازسازی به جایی نمی‌رسد، شما همه شرایط اطراف ما را ببینید، کجا غرب آمده برای کسی بازسازی کرده است، حرف زیاد می‌زنند اما عملی ما ندیدیم و باید متکی باشند بر خودشان، لذا ما اعتقاد داریم که در آینده برای بازسازی سوریه و عراق بخش خصوصی جمهوری اسلامی می‌تواند بهترین همکار و شریک مردم و دولت سوریه و عراق باشد.

هزینه‌های بالاسری بخش خصوصی ما کمتر است و هم توان رقابتش بیشتر است و هم تعهدش بیشتر است، خیلی از این غربی‌ها که آمدند برای بازسازی در مناطق همجوار ما هزینه‌ای که برای امنیت خودشان کردند ده‌ها برابر هزینه‌ای بود برای بازسازی که اگر هزینه‌ای کرده باشند. دوستی داشتیم که می‌گفت این مثل این است که شما در یک رستورانی گارسون بیاورید و این گارسون‌ها نیز خودشان مشغول بشوند به سرو غذا برای یکدیگر به جای اینکه به مشتری غذا بدهند، اینها بیشتر مشغول غذا دادن به خودشان هستند و از اینها تاکنون خیری به منطقه ما نرسیده است.

ایران چه راهبردی در قبال همسایگان و گسترش روابط با آنان دارد؟ به عنوان مثال ایران روابط خوبی با کشورهایی مثل عمان و عراق و کویت و قطر دارد.

ما اعلام کرده‌ایم که اولویت‌مان همسایگان‌مان هستند، یک راهبردی را پیشنهاد کرده‌ایم به نام سیاست همسایگی که اعتقاد داریم ما باید یک همسایگی قوی داشته باشیم، یعنی امنیت در این منطقه بدون امنیت در کل منطقه به دست نمی‌آید، یعنی تک تک کشورها نمی‌توانند امن باشند وقتی منطقه ناامن است، کشورها نمی‌توانند پیشرفت اقتصادی داشته باشند وقتی منطقه دچار بحران است.

یک نکته دیگری هم که در سیاست همسایگی مهم است، آن است که اگر ما می‌خواهیم واقعاً یک سیاست همسایگی داشته باشیم، باید یک عامل را در نظر بگیریم و آن این است که رابطه ما و رفتار ما با همسایگان‌مان باید بیشتر از دیگران باشد، نمی‌گوییم ما با دیگران نباید رابطه داشته باشیم، اما میزان ارتباطاتی که هر کدام از ما با کشورهای همسایه‌اش دارد باید بیشتر از دیگر کشورها باشد. البته هر رابطه دو طرف دارد، ولی ما دست‌مان را دراز می‌کنیم برای رابطه با همه همسایگان، برای ما هیچ استثنائی وجود ندارد برای ما همه همسایگان مهم هستند.

الان ما بهترین روابط را با بعضی از همسایگان داریم، با عمان روابط بسیار خوبی داریم، این بدان معنا نیست که ما با همه سیاست‌های عمان موافقیم، سفر نتانیاهو به عمان را ما قبول نداشتیم و به دوستان عمانی‌مان هم گفتیم، ولی این دلیل نمی‌شود که روابط‌مان با عمان خوب نباشد. روابط ما با قطر خیلی خوب است، اما سیاست‌های قطر در سوریه را قبول نداشتیم، ولی می‌توانیم رابطه خوبی داشته باشیم، ما اعتقاد نداریم یک کشوری بتواند در منطقه ما زورگویی کند و بیاید کشورهای دیگر را محاصره بکند، و ما در این موضوع با قطر همکاری کردیم.

با کویت به همین ترتیب، با عراق نیز ما همین طور، ما با عراق تبادلات اقتصادی بالایی داریم و روابط سیاسی در سطح بالایی داریم، با افغانستان نیز ما روابط بسیار خوبی داریم و اعتقاد داریم که مردم و دولت افغانستان باید مبنای همه روابط باشند و به همین شکل هم عمل می‌کنیم، حتی در مذاکرات ما با طالبان قبل و بعد از مذاکرات، دولت افغانستان را در جریان قرار دادیم چون اعتقاد داریم دولت افغانستان باید مبنای پروژه صلح باشد، این سیاست ما است، حالا برخی از کشورها در این موضوع عقب‌مانده‌اند. ما امروز رابطه‌ای که با روسیه داریم، با ترکیه داریم، رابطه‌ای که با پاکستان داریم شاید در تاریخ چند دهه گذشته ما روابطی به این خوبی با این همسایگان‌مان نداشتیم.

امریکایی‌ها مدعی شده‌اند که فروش نفت ایران را به صفر خواهند رساند اما گویا در عمل این پروژه جواب نداده است؛ علت چیست؟

این نشانه این است که امریکایی‌ها نمی‌توانند کاری کنند، این را ما می‌دانستیم، برخی همسایگان ما باید این را بفهمند که اراده امریکا محقق نمی‌شود، این در واقع واقعیات دنیا است، دنیا عوض شده، ما باید سرمان را از یک لاک 50 ساله گذشته بیرون بیاوریم و شرایط امروز را ببینیم، برای ما کاملاً روشن بود و آقای رئیس جمهوری هم به همین دلیل گفت که امریکا هیچ وقت نخواهد توانست فروش نفت ایران را به صفر برساند، به خاطر این که ما واقعیات دنیای امروز را می‌بینیم و خوب است که همه این واقعیات را ببینند.

اروپایی‌ها در عمل به وعده‌هایشان تا چقدر جدی هستند؟

اروپایی‌ها دوست دارند اقداماتی را انجام دهند بدون اینکه هزینه‌ای را پرداخت کنند، اروپا باید تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد برای امنیت خودش هزینه‌ای بکند؟ و مهمتر از آن آیا می‌خواهد برای آینده و استقلال خودش هزینه‌ای کند؟ آیا اروپا این آمادگی را دارد که فردا امریکایی‌ها بیایند و به آنها بگویند که چرا گازتان را از روسیه تأمین می‌کنید؟ چرا روابط تجاری‌تان با چین این مقدار است؟ اگر این آمادگی را ندارند، باید این آمادگی را داشته باشند که هزینه بدهند.

ما دیده‌ایم که اروپایی‌ها موضعگیری سیاسی خوب اتخاذ می‌کنند، اما وقتی می‌رسد به پای اینکه برای این موضعگیری سیاسی‌شان هزینه بدهند خیلی ملاحظه می‌کنند، آنها باید بدانند که همه هزینه برای امنیت آنها را دیگران نخواهند داد، اروپایی‌ها ممکن است به سیاست بزرگوارانه ایران در خیلی از حوزه‌ها توجهی نکرده باشند اما آنها نمی‌توانند و نباید تصور کنند که تمام هزینه‌ها را ایران می‌دهد، برجام فقط یکی از آن حوزه‌ها است، بسیار حوزه‌های دیگری هم وجود دارد که اروپایی‌ها باید به این واقعیت برسند.

اختلاف ترامپ با کنگره چقدر جدی است؟

اختلافات در داخل امریکا جدی است، اختلافات بین آقای ترامپ و کنگره امریکا جدی است به خاطر اینکه آقای ترامپ یک نوع جدیدی از زمامداری را دارد در امریکا تجربه می‌کند، اما اینکه ما به این اختلافات امید ببندیم که از طریق اختلافات داخلی امریکا مشکلات‌مان را حل بکنیم این هم از این تفکر ناشی می‌شود که ما همه چیز را در امریکا ببینیم، یعنی حتی برای حل مشکل‌مان امیدوار شویم که در امریکا با یکدیگر اختلاف پیدا بکنند تا مشکل ما حل بشود. ما واقعاً باید نگاه‌مان را عوض کنیم، من بارها گفته‌ام نگاه غرب ستیز و غرب شیفته در یک چیز مشترکند و آن این است که غرب یا امریکا را همه دنیا می‌دانند.

پیام ظریف به کشورهای منطقه در بدو ورود به بغداد: روی اسب بازنده شرط‌‌ بندی نکنید

وزیر امور خارجه ایران که روز گذشته در رأس یک هیأت سیاسی و اقتصادی به عراق سفر کرده بود، در بدو ورود به بغداد با اشاره به تلاش‌های ضد ایرانی امریکا خطاب به کشورهای منطقه این پیام را فرستاد: «روی اسب بازنده شرط بندی نکنید.»

محمدجواد ظریف در توصیه به کشورهای منطقه و مزاحمت‌هایی که امریکایی‌ها ایجاد می‌کنند، گفت: «این حرکت‌ها نتیجه شکست سیاست‌های امریکاست و این شکست‌ها 40 سال است ادامه یافته و پیشنهاد من به کشورها این است که روی اسب بازنده هیچ وقت شرط‌ بندی نکنند.»

ظریف همچنین با استقبال از مواضع مقام‌های عراق علیه تحریم‌های امریکایی، یکی از مهم‌ترین اهدف از سفر خود را تقویت مراودات اقتصادی و برداشتن موانع مسیر فعالیت‌های بخش خصوصی تهران و بغداد دانست و ابراز امیدواری کرد این سفر زمینه ای را برای سفر رئیس جمهوری ایران به عراق فراهم کند. وزیر خارجه ایران در نخستین برنامه خود در این سفر با «محمدعلی الحکیم» همتای عراقی خود دیدار و گفت‌وگو کرد.اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید